Iets om naar uit te kijken

Natuurlijk had ik al drie keer het huis opgeruimd alvorens het zo ver was dat ik er daadwerkelijk aan kon beginnen. Terwijl ik naar de ochtendgeluiden luisterde, nog warm in bed, voorbij rijdende auto’s in zacht geruis, ratelende brommers en scooters, een zware vrachtwagen, had ik in gedachten elk hoekje en gaatje al bezocht.

Vroeger dan normaal was ik klaar voor de start. Eerst maar eens de gang aanpakken, waar foto’s in alle soorten en maten en in diverse lijstjes door elkaar stonden. Een chaotische blik op verleden en heden, maar ik had van de kinderen met de verjaardag de

foto’s van de fotoshoot ontvangen, prachtig ingelijst. De losse lijsten werden naar boven verbannen tot ik ze beter kon ordenen en de drie nieuwe exemplaren kregen hun welverdiende plaats op de bijzettafel, alle kinderen en kleinkinderen in drie foto’s, niemand uitgezonderd.

Met de meegebrachte azijn uit Verweggistan, 20% en een ideale concentratie voor het poetsen van alles, waar je normaal chloor voor wilde gebruiken, blonk het kleinste kamertje op alle fronten in een handomdraai. Toverazijn. Met een wolk Patchouli rook het vertrouwd en fris.

Bij het boodschappen doen kwamen we zuslief tegen, een snelle omhelzing en haastige tred. Op naar de werkplek. Lekkere koek en chocola voor het hoogwaardig bezoek, vega vervangers voor drie dagen, want goedkoper dan elders en nog wat kleinigheden. Daarna verder met het ontvangstklaar maken. Heerlijk. Lief hanteerde de stofzuiger en verschoonde Pluis en ik deed alles er omheen. Spic en span en nog even tijd om de documentaire van Judith Koelemeijer in haar queeste naar het leven van Etty Hillesum opnieuw te bekijken. Buiten vlogen de vinken, de Turkse Tortels, kauw en ekster en de pimpelmezen af en aan. Zoonlief had nieuw zaad op de voederplank gelegd. Met deze kou en bevroren grond vond het gretig aftrek.

Om 15 uur siepelde het hele stel praktisch tegelijk binnen. Een van hen was met de tram gekomen en had de route naar hier uitvoerig bekeken, maar, en dat zal je net zien, de weg was opgebroken en ze moest een omleiding nemen. Lachend vertelde ze dat er op de plek van het richtingsgevoel bij haar een groot zwart gat zat en het was dan ook mijl op zeven geweest om ons huis te vinden. De aanhouder wint. Iedereen wilde graag een kop warme verse muntthee. Ideetje van zoonlief om het in huis te halen. Goede zet.

Het boek kwam aan bod en de inhoud leverde een boeiend gesprek op. Over Spier, de chiroloog die Etty behandelde, waren we het wel eens. Een wonderlijke man met vreemde praktijken, zoals het worstelpartijtje na elke sessie met zijn jonge clienten. Sommige vonden het een regelrechte griezel. En toch, bedachten we, moet je het ook in de tijdsgeest zien. Er wordt nu veel meer gewag gemaakt van grensoverschrijdend gedrag en de vraag is of de dames die zich door Spier de hand lieten lezen, dat geworstel als zodanig hadden ervaren. Etty was aardig vrijgevochten, sensueel, emotioneel en ontvankelijk voor aandacht. Bovendien was ze verliefd geworden op de beste man.

Ook de rol van Etty zelf en haar groeiend godsbesef bleek een heikel punt. Was het daadwerkelijk alleen maar altruïstisch bedoeld of toch ergens ook eigen belang. Anderen helpen om jezelf te helpen. Over dat punt werd diep nagedacht. Was haar aandacht voor een ander een verlichten van het lijden of was het juist het versterken ervan, omdat op die manier pijn en angst, het verlaten zijn, heftiger voelbaar zou zijn na het afscheid.

Over een ding waren we het roerend eens. De manier waarop Judith Koelemeijer heeft getracht dit leven te doorgronden kreeg grote bijval. Fijn was ook het feit dat ze na de deportatie vermeende veronderstellingen had uitgeschreven wat er eventueel met Etty gebeurd zou kunnen zijn. Zo eindigde het niet zo abrupt als andere verhalen. Anne Frank werd genoemd, ik haalde Edith Eger aan en Renate Dorrestein met haar eigenzinnige relaties werden met Etty’s wandelgangen vergeleken. Ook veel vragen kwamen aan bod. Gissingen, veronderstellingen, maar alles gespiegeld aan de tijd waarin dat leven zich had afgespeeld, haar familie, de genen waarmee ze was behept. Met de gruwelijkheden was het soms moeilijk doorlezen. Geen avondliteratuur, bedachten we.

De keuze voor het volgende boek, niet echt een biografie maar wel een persoonlijk leven, is een boek van Kader Abdolah ‘Wat je zoekt, zoekt jou’ over het leven en het werk van de dertiende eeuwse Perzische dichter en mysticus Rumi. Na twee uur en een aangenaam gesprek, vertrokken de dames met een nieuwe afspraak in de agenda. Iets om naar uit te kijken.