In de krant van gisteren sprak men in een interview over de Haagse stolp en onmiddellijk werd in mijn geheugen de lade opengetrokken met sacrale herinneringen. Het was zondagmiddag. Zoals altijd gingen we, als Salesianen van Don Bosco, ons bijelkaar gebedelde geld brengen bij Vrouw Bauhaus. Ze woonde in de sterrenhof vlak achter de statige singel en droeg uit wat een vroom Begijntje in die dagen gestalte had kunnen geven.

In een wolk van kamfer was ze helemaal in het zwart gekleed, zwarte jurk, zwarte kousen, zwarte schoenen, om de hooggesloten japon een zilveren ketting met het vrome kruisje, het lange grijze haar strak naar achteren gekamd en met een pin in een nietig knotje vastgezet. Daar bovenop rustte het zwarte hoedje, ook vastgespiesd met zo’n ijzeren speld. Ze ontving ons met een glimlach, die haar ronde rode appelwangen deed bollen en haar krakende stem deed niet onder voor die van Paulus de boskabouter, die ik mijn eerste lange levensjaren veelvuldig had horen krassen en piepen. God zij geloofd en geprezen. Een uitdrukking die later tot mijn gevleugelde algemeenheden zou gaan behoren.

Haar kleine huisje was perfect gemaakt voor haar nietige gestalte, ze was even groot als ik met mijn acht jaren. Ze had zich omringd met allerhande religieuse parafernalia. Het rook er naar boenwas, zilverpoets en die doordringende kamfer mottenballen. Haar kabinet kraakte net zo als haar stem. Op de kast stond een grote glazen stolp. Daar woonde, in mijn optiek, een deerniswekkend heilig hart, de ogen ten hemel geslagen en de vinger wijzend naar de gekliefde borst waar zijn rode hart zicn bevond. Bij het zien van deze meelijwekkende beeltenis schoten onmiddellijk de woorden: ‘O Heer om onze zonden, gekruisigd en vermoord…’ door mijn hoofd. De rest van de tekst werd bij het meezingen gesmoord in allerlei verbasteringen van weinig eerbiedige aard, omdat het ondoenlijk was om er als achtjarige een touw aan te knopen.

Geen idee, maar gekruisigd en vermoord was zoiets als de dreiging die uitging van de dievenbende van de zwarte Hand in Pietje Bell. Verder was er geen chocola van te maken. Het zorgde wel voor een wat weifelende waarheid van de herinnering. Doorgaans is het een uitbundig hart met veel gouden straling en allerminst een bloedig tafereel. Vrouw Bauhaus telde het muntgeld uit de bussen en in een enkel geval viel er zelfs een briefje uit.. Don Bosco keek tevreden op ons neer en nadat alles was opgeschreven in grote krulletters met de vulpen in het kasboekschriftje met de bruine kaft, gingen we weer.

Toen ik later in mijn eigen huis woonde, een oerwoud aan planten, macramé, gehaakte gordijnen en kurk tegen de wanden stond er een soort glazen stolp in de keuken, maar dan omgekeerd en gevuld met eieren naast een draadstalen eiermandje. Zo kreeg alles een hernieuwde betekenis. Bij sommige kennissen werd de stolp gebruik om droogbloemen stofvrij op te bergen en tegenwoordig passen er ter opluistering de ledlampjes in of een overgebleven Mariabeeld van lang geleden met een knipoog naar vroeger.

Onder de Haagse glazen stolp houden politici en journalisten elkaar vast in een innige omhelzing. In het interview stellen vier jonge politieke journalisten nauwkeurig de barsten vast en concluderen dat de woordvoerders de poortwachters vormen tot de toegang in de glazen stolp. Bij die woordspeling grinnikt het van binnen. Ooit had ik een bol van craquelé glas en de lichtjes daarin hadden een wonderschoon effect op de witte muur erachter. De schoonheid van vergane glorie

In de reis om de werreld in 80 dagen toog ik naar Tibet. Op papier: Tashi Norba en in de kom: Thukpa een vegetarische Tibetaanse noedelsoep.

In de krant van gisteren sprak een oud-leerkracht over schaduwkinderen. Hij doelde daarmee op kinderen, die niet perse een rol willen hebben in de eindmusical, of op het podium willen staan bij een weeksluiting. Kinderen, die niet voor het voetlicht willen treden maar liever, verscholen, hun steentje bijdragen. De laatste tien jaar van zijn loopbaan kregen deze schaduwkinderen de plek die ze nodig hadden om op een eigen manier te gedijen. Hij sprak met een oud-leerling die hem jaren na diens eindmusical, vertelde, dat hij er niets aan had gevonden en wel meedeed, omdat iedereen meedeed en hij geen spelbreker wilde zijn. Door dat verhaal besefte de docent dat je bescheiden kinderen ook hun bescheidenheid moest gunnen.

In de onderbouw gaat dat vanzelf. Als een kind ergens geen vreugde aan beleeft, dan wil het niet en doet het vaak ook niet. Er waren kinderen die met geen tien stokken het podium op te krijgen waren en dus hoefden ze ook nooit. Maar stiekem verzon ik wel manieren, waarbij ze de lol van dat dramaspel zouden zien en de angst voor het publiek zou wegebben.

In een van mijn groepen zat zo’n ‘bescheiden’ meisje. Als ze in de kring aan het woord was, dan kwam het er bijna fluisterend uit. Mee op het podium, of dat nu met z’n allen was voor een lied of alleen, wilde ze onder geen beding. Tot we een televisie hadden ontworpen bij het project communicatie en zij daar hard aan had gewerkt. Er moest verf op een grote kartonnen doos, twee sleuven aan weerskanten en een lange rol papier waarop de beelden werden getekend. Het was zo’n ouderwets gezellig leerzaam werk waarbij de betrokkenheid groot was. Ze had er lol in en verzon steeds meer bij het verhaal. Tot ik aan haar vroeg of ze het bij de weeksluiting aan de andere groepen wilde laten zien. Ze deinsde letterlijk achteruit. Nee dus, maar ik had expres een hele grote doos gekozen, een televisie van formaat. Daar paste ze zelf in, verscholen achter het papier, dat door twee anderen door de sleuven werd getrokken. Het was het ei van columbus. Dat kleine, bescheiden en verlegen meisje ontpopte zich als een ware vertelster, zolang ze maar niet in beeld was. Met de microfoon in de kast achter het papier gaf ze haar verhaal door. Luid en duidelijk. De primeur van iets wat als een rode draad door haar schoolleven heen liep en waarbij de angst voor presentaties en voorstellingen langzaam maar zeker verdween.

Dus ja, gun kinderen hun verlegenheid en bescheidenheid, maar let goed op of het door angst gestuurd is of niet. Met de juiste middelen is angst te overwinnen, is het net dat duwtje in de rug, dat een mens soms nodig heeft om ergens toe te komen. Het was een mooie leerzame ervaring voor ons beiden.

Zoonlief was ook geen podiumbeest, maar technisch heel slim en hij wist al gauw het paneel van het licht en geluid te bedienen. Hij snapte de mengtafel beter dan menig leerkracht. Ook hij groeide, door zijn ding te mogen doen. Te kijken of de microfoon het deed, de lampen goed stonden en, zich bewust van de belangrijke functie, liep hij zelfverzekerd rond. Ook óp het podium om de dingen te checken of om in te grijpen als het tijdens de voorstelling mis ging.

We hadden voor de kinderen met podiumangst de ‘werken van de week’ verzonnen, die ze konden laten zien, al dan niet erachter verscholen en altijd met een vrolijk of ingetogen muziekje eronder. Ieder op een eigen manier, heel snel en ‘zoef’ eraf als je het eng vond, of tergend langzaam als je eens goed in de schijnwerpers wilde staan. Een uitstekend idee om vanaf de onderbouw te helpen met het overwinnen van podiumvrees. Spreek-en boekenbeurten zijn dan ook lang zo griezelig niet meer en als het eindelijk tijd is voor de eindmusical respecteren ze elkaars speciale kwaliteiten en mag iedereen zichzelf zijn. Voor of achter de schermen.

in 80 dagen de wereld rond ging ik naar Algerije. Op papier een impressie van Sadek Lamri en op het bord: Couscous met gestoofde groentenschotel.

Bereidt de couscous zoals op het pak staat aangegeven.Ik had de gekruide couscous met rozijnen, erg lekker.

Gestoofde groentenschotel: 2 witte uien, grof gesnipperd, 2 knoflookteentjes, fijngesnipperd, 1EL gemberpoeder, 1TL kaneel, 1TL korianderzaadjes (ketoembar), 1TL kurkuma, 500ml groentenbouillon, 1 winterpeen, geschrapt/geschild, door de lengte in zes parten en dan in repen van ca. 5cm lengte (of geschrapte bospeen in de lengte gehalveerd), 1 courgette, in kwarten en dan in repen van ca. 5cm lengte, 1 halve pompoen in grove stukken,1 klein blikje kikkererwten of linzen, olijfolie en/of boter om in te bakken.

Gebruik liefst een gietijzeren pan met dikke bodem. Fruit ui en knoflook in de olie Schep regelmatig om. Voeg de kruiden toe. Voeg gemberpoeder, kaneelpoeder, korianderzaad (ketoembar), kurkuma en harissa toe. Giet de bouillon bij de groenten eerst de reepjes wortel toe en kook 5 minuten mee. Dan de pompoen, Voeg dan de courgette toe en kook ook 5 minuten mee. Verwarm op het laatst de kikkererwten nog kort mee.Breng op smaak met zout en peper.

Bij sterren op het doek afgelopen zaterdag schoof Dieuwertje Blok aan. Heerlijke spring-in-het-veld om te zien, zoals altijd. Natuurlijk ouder geworden dan in de tijd dat mijn kinderen nog klein waren en later bij het sinterklaasjournaal, maar nog even sprankelende en jeugdige ogen. Wat ze graag zou willen herkennen in de portretten, was de vraag van Eus. ‘De essentie en ook interessant wat de ander in jou ziet en dan niet alleen aan de buitenkant’. Wat die essentie was, wilde Eus weten en er vielen stiltes, zelfs een hele lange stilte. Ze kwam er niet echt uit en ten leste toch wel. Warm, optimistisch, zacht.

Ik dacht bij mezelf en misschien heb ik het mis: Dat is hoe je wilt overkomen. Je buitenmens. Maar is dat ook je binnenmens. Diep van binnen, de kern. Als ik mezelf naga, dan is de binnenmens ook verweven met de buitenmens maar ergens, heel diep, zit de kern van mijn persoonlijkheid, die niet snel naar buiten komt. Ik moet er wel bij zeggen, dat het makkelijker wordt om de twee samen te voegen en voor het voetlicht te brengen, naarmate ik ouder word. Mijn blog elke dag kenmerkt zich nu door veel binnenmens. Is dat bij anderen ook zo. Wanneer ben je buitenkant en wanneer keer je in.

Eus had dat ook door en bleef vissen. Het was een wonderlijk, maar boeiend, gesprek. Niet zo vreemd dat de portretten die het opleverde, heel verschillend waren. Natuurlijk omdat de stijl en techniek van de kunstenaars zelf sterk verschilden, maar vooral wat er aan karakter naar boven kwam. Ergens antwoordde ze dat de ogen toch wel het allerbelangrijkst waren. Ogen spiegelen de ziel. Toch koos ze tenslotte voor het portret met de dichte ogen. Voor mij symboliseerde dat doek een Dieuwertje die niet publiekelijk bezig was, maar haar binnenmens bezocht. Ingetogen en vredig.

Herkenbaar was het zich verweven voelen met haar moeder, waar ze veel bewondering voor had. Een zachte en optimistische aard vol humor. Dat zie je terug in Dieuwertje zelf. Als je ten dienste staat van het publiek, dan denken mensen je te kennen en dat is ook hetgeen ze het moeilijkst te accepteren vond. Het ouder worden zorgde er tot haar grote vreugde voor dat ze ‘meisje’-af is. Dat ze meer wordt gezien, als wie ze is. In ieder geval mijmerstof genoeg. Waar een programma al niet toe kan leiden.

Zaterdag vroeg dochterlief wat het eerste zou zijn, dat ik ging doen, als ik gevaccineerd was. Jullie plat knuffelen, wist ik onmiddellijk. De formele drie luchtkussen bij wijze van begroeting mogen, wat mij betreft, voorgoed achterwege blijven, maar mijn eigen kroost in de armen sluiten, weer tegen elkaar aangeleund op de bank kunnen zitten, om elkaars nek hangen. Dat is wat ik dan weer teruggewonnen heb en hetgeen ik het meeste miste, net als met de hele bubs naar het strand kunnen gaan, of gezellig bij elkaar eten. Als alleengaande, al woont zoonlief nog hier, is de fysieke kou voelbaar als dat ontbreekt en ook al sturen we hartsberichten naar elkaar in blikken, met woorden of kleine attenties en is de wetenschap er geliefd te worden, dan nog weegt het niet op tegen de warmte van samenzijn, zoals het er altijd geweest is.

Het sluit ook aan bij mijn tekening van de dag voor het thema ‘In 80 dagen de wereld rond’, waarbij de reis naar Chili ging. De Chileense Catalina Bauer heeft een serie tekeningen gemaakt onder de noemer ‘Two lines twining a soul’. Een van die houtskooltekeningen, door mij met fineliner en aquarel nagetekend, zijn twee vrouwen die de armen hoog geheven hebben, gespiegeld aan elkaar, waarbij de handen tussen hen in worden vastgehouden en daarbij gearceerd als vleugels. ‘Twining a soul’. Wat een prachtig beeld. Twee mensen verweven en verheven tot één ziel. Precies wat mist. Dat tastbare van het gevoel.

Het gerecht was Porotos Granados

2 el olie/1 ui/2 tenen knoflook/1 theelepel gerookt chilipoeder of pikant paprikapoeder/1,5 kilo veenbesbonen (verse bonen, dat is ongeveer 400 gr uit blik), ik heb witte bonen uit blik gebruikt/2 maiskolven (vers, dus ongeveer 300 gr uit blik)/250 gr pompoen/1 handje basilicum/1 bouillonblokje (groente)1 theelepel komijn/snufje peper en bouillon

Dop de boontjes. Als je blik gebruikt, zet dan eerst alleen de pompoen op. Verwijder de schil van de pompoen en snijd het vruchtvlees in blokjes van ongeveer 1 x 1 cm. Doe de bonen en pompoen in een pan met dikke bodem en voeg kokend water toe tot alles net onder water staat. Doe er het bouillonblokje bij en laat een half uurtje pruttelen. De Chilenen maken soms gebruik van bouillon, maar meestal gewoon van water. Snipper een uitje en zet een koekenpan met olie op het vuur. Knijp de teen knoflook uit in de pan en fruit deze samen met het uitje. Snijd 1/3 van de basilicum fijn en voeg dit toe aan de ui. Voeg daarna de overige kruiden toe, zoals het chilipoeder, de komijn, een snufje peper en eventueel zout. Laat dit 5 minuutjes fruiten en roer regelmatig om, zodat het niet aanbakt. Maak de maiskolven schoon. Pluk de bladeren en sliertjes eraf en snijd de korrels los van de kolf door met een mes strak langs de kolf te snijden. Als je halfuur voorbij is, dan voeg je de mais toe aan de bonensoep. Roer even goed door, zodat de pompoen uit elkaar valt en het een soort pompoensoep met bonen en mais wordt. Voeg tot slot het uienmengsel toe, waardoor het geheel een mooie geel-oranje kleur krijgt en een stevige smaak. Proef of je nog wat extra kruiden of juist wat extra water moet toevoegen. Que aproveche

Met moed, beleid en trouw riep ik te pas en te onpas als we iets gingen aanpakken op school. Gevleugelde woorden die als een rode draad door het leven liepen. Net als de uitdrukking: ‘Een engel van goedheid en vreugde’, iets wat ik iedereen toedichtte, die zijn of haar steen had bijgedragen aan de goede sfeer voor de groep, zichzelf had weggecijferd of een belangrijke ontwikkeling in gang had gezet. ‘Moed‘, zo vertelt Anna Deems in de laatste Zin mij, ‘is als een spier: Door te oefenen met dapperheid worden we moediger’. Helden zijn vaak dichterbij dan je denkt en zelf denk ik ook dat we stiekem allemaal een beetje held in ons hebben. De een wat meer dan de ander, maar toch. Herman van Veen zong ‘Echte helden zie je zelden’, waarbij hij doelde op het feit dat mensen vaak alleen maar toekijken als er iets ergs gebeurt.

Toch hebben veranderingen mensen daar een andere weg in laten slaan. Passief toekijken heeft veelal met onmacht of onkunde te maken. Ik zie wel wat in die training van dapper zijn. Door daden te verrichten die verder gaan dan je eigen grenzen is ieder voor zichzelf én die ander op dat moment een held. Een van de tips is: Ga voor ‘klein maar fijn’. Het zit in een kaartje, een glimlach, een herkenning in die ander. Ook kinderen zijn hun eigen helden. Hoe vaak we niet juichend en klappend met de hele groep bij het ontwerp van het een of ander hebben gestaan, wat steevast een glimlach van oor tot oor opleverde en meters aan persoonlijke groei. In dat geval waren we allemaal een held. Of je je nu inzet met gevaar voor eigen leven of door op te schikken en plaats te maken, heldendom kent geen gradaties. Het zijn allemaal mijlpalen, groot en klein. Met elke handeling oefen je en oefening baart kunst.

Iets verderop in de zin staat nog een column van de schrijver en journalist Henk van Straten over lef. Hij neemt daarin zijn eigen heldendomflink op de korrel. Zijn armen zien er heldhaftig en stoer uit, gespierd en overdekt met tatoeages tot in zijn nek. Hij doet aan krachttraining en heeft vroeger gebokst en gekickbokst. Maar, verklapt hij snel, die blufpoker met het uiterlijk is essentieel, want als dat niet werkt ten tijde van dreiging dan heb je verder niets aan Henk. Misschien is ie dan wel gevlucht met de staart tussen zijn benen. Het leuke is dat zijn vrolijke gezicht inderdaad zachtheid uitstraalt, twinkel in de ogen, wat ineengedoken houding, maar wel die stoere kenmerken heeft. Hij hoopt vurig dat hij in geval van nood de kreet ‘death before dishonour’ in zijn blazoen heeft staan, maar of dat zo is, weet hij echt niet. De uiterlijke kenmerken waren vooral een kwestie van identiteit en niet van lef. Een staaltje van dergelijke blufpoker is het lied van Klein Orkest: Leugenaar.

Het broeit weer in het hoofd. Een nieuw thema voor ons nieuwe blad Mensenkinderen en het nieuwe verhaal voor de Tijdwijzer van de Historische kring. Dus werken de grijze hersencellen op volle toeren. Dat leverde de tweede gebroken nacht op rij op, maar het is niet erg. Tijd genoeg om iets in te halen. Wat kom ik toch prachtige kinderliteratuur tegen. Ik heb al vier boeken op het oog voor de recensies.

Dochterlief ben ik gisteren een bosje bloemen gaan brengen om haar mooie prestatie te vieren. Haar sponsors zullen trots op haar zijn. Ik brak in, midden in het chocoladetaart maken samen met de kleine filosoof. Zijn gesmul van het beslag, bracht zoete herinneringen aan twee kleine meisjes met ieder een deegklopper in de hand om die boven het aanrecht schoon te likken in de keuken met de rode hartjes. Thee en gemijmer op een natte zaterdagmiddag.

In 80 dagen de wereld rond ging de reis naar Griekenland.

Op papier kwam een Griekse met een Amfora in haar hand en op het bord de heerlijke Spanakopita, een spinazietaart in filodeeg.

10 vellen filodeeg/ 800 gr verse spinazie/ 300 gr feta’/ 3 eieren/ 2 tenen knoflook/ 1 ui/ snuf tijm/ Snuf dille/ snuf peper en zout/ Boter om te bestrijken/ 1 eetlepel olie

Bereiding: Laat het filodeeg ontdooien in de verpakking of onder een iets vochtige doek. Verwarm ondertussen de oven op 180 graden. Snipper de ui en knoflook. Verhit de olie in een grote pan en fruit de ui en knoflook 3 minuten. Voeg de spinazie toe en laat slinken. Doe het spinazie mengsel in een vergiet en druk zo veel mogelijk vocht er uit. Klop de eieren los in een grote kom. Brokkel de feta erbij en klop er door. Schep de uitgelekte spinazie er door. Breng het mengsel op smaak met tijm, dille, peper en eventueel een klein beetje zout (let op de feta is ook al zout). 30/35 minuten in de oven tot hij goudbruin is. καλή όρεξη (kalí órexi).

Klaarwakker had het hoofd besloten, maar het was pas drie uur. Dan maar eerst een puzzeltje, slaapverwekkend als je teveel woorden tegenkwam die je niet kon oplossen, een kijkje op internet, het boek Zuurstofschuld uitlezen, nog een artikel, weer een puzzeltje. Dan toch maar weer opkrullen en de ogen dicht. Als het hoofd haar eigen leven gaat leiden, is voor mij het hek van de dam. Dan past ze niet meer in het door mij vurig gewenste kader, waardoor ik vervolgens al die nachtelijke sluiproutes bewandel om haar weer te sussen. En het is geen volle maan. Eindelijk, na een grote kop koffie, belandde ik tegen een uur of vijf in de wonderlijke wereld van de droom om alleen flarden te onthouden.

Daarna volgde het restant van de film Romy’s kapsalon, waarbij sommige situaties zo goed voor te stellen waren en andere weer te weinig uitgediept. Maar de onrust en de verbazing over de oma, die beginnende Alzheimer heeft en dat ontdekt en de snelheid waarmee het herkenbare leven weggeëbd is op zich al voldoende om te boeien. De woede vooral als je het gevoel hebt dat anderen jouw leven willen sturen en je zelf de grip verliest. Daarbij glij ik als vanzelfsprekend terug in de tijd naar de jaren waarop mijn vader zijn zelfstandigheid met de dag afkalfde, maar heel traag. Alles bij elkaar heeft het wel 11 jaar geduurd totdat de geest het opgaf. De enige hoop die hij na een aantal hersenbloedingen nog had, was dat hij weer zou kunnen autorijden. De auto stond in de parkeerhaven aan de overkant van de straat, met duidelijk zicht erop vanuit zijn stoel voor het raam. Het verlangen streelde zijn wil extra en daarmee de opstandigheid. Het lopen ging al niet goed, laat staan die onbereikbare vrijheid van een ritje in de auto. Het verzet vertaalde zich in narrigheid en zo hield hij ook mijn moeder gevangen in dwingende afgepaste tijden, de laatste reddingsboei voor de totale chaos in het hoofd. Onafhankelijk zijn betekent totale vrijheid.

Dochterlief is tien kilometer gesponsord aan het lopen voor de hartstichting. Als ik bij de finish wil zijn, gewoon thuis is dat, moet ik me haasten. Een woord dat in deze dagen volledig zijn betekenis verloren heeft. Niets moet, niks mag ook, maar daarnaast mag alles en daar bedoel ik mee, zelf een invulling aan de tijd geven. In Pascal Mercier zijn laatste boek: ‘Het gewicht van de woorden’ beschrijft hij de tijd buiten en binnen de gevangenis. Hoe onwerkelijk de snelle cipiers zijn door de wereld van buiten mee te nemen in een gehaaste tred of actie in die wereld van totale stilstand. Hoe vreemd de gevangenen daar tegen aan zullen kijken vanuit een langdurige gevangenstraf. Al zolang eenzelfde invulling van de dag, zonder uitzondering. Als je dan buiten komt is acclimatiseren van het ene op het andere moment onmogelijk. Alsof je vanuit de schaduwrijke luwte ineens in het volle zonlicht stapt.

Gisteren was ik voor ‘De wereld in 80 dagen’ een dagje in de Congo. Toevallig is in Antwerpen de Expo ‘100 X Congo’ net beëindigd. Daarbij speelde onder andere het thema ‘gestolen’ kunst een belangrijke rol en men wilde de bezoeker nieuwe inzichten geven over de rol van Antwerpen in het hele koloniale tijdperk. Tevens hoopte men dat er nagedacht werd over de beeldvorming, opdat er met een kritisch oog gekeken zou worden naar de geschiedenis en men het debat niet schuwde. Ik koos voor de ontmoeting met de kunst een fragment uit een geweven kleed van Naomi Nys. Een zeer meditatief werkje, waar ik een aardig tijdje met de viltstiften in de weer was. Ook hier spiegelde zich het koloniale verleden af in de beeltenis. Voor wie zijn zintuigen openzet en goed luistert naar de onderliggende stroom aan emoties vallen de verklaringen van nu vanzelf op de juiste plek.

Mpati A Nsengo (uit de Congo)

1 kg groenten, ik had wortel, aubergine, sugarsnaps, doperwten, ui en paprika/ zout/ 2 dl dikke béchamelsaus/ 1 dl groentennat/ 1/2 dl wijn/50 g kokosvlees vers geraspt/ fijngehakte peterselie/ 2 eidooiers/ Wilde en witte rijst

De groenten indien nodig in stukjes snijden. 2 Dl béchamelsaus bereiden. Kokosnootvlees raspen. Peterselie fijnhakken. Eidooiers kloppen. BereidingswijzeDe groenten samen gaar koken in water met wat zout en vervolgens laten uitlekken. De dikke béchamelsaus bereiden en er 1 dl groentennat, de wijn, het kokosnootvlees en de peterselie aan toevoegen. De saus een paar min. laten doorkoken en afmaken met de geklopte eidooiers. Groenten en saus laag om laag in een vuurvaste schotel leggen, zo, dat de bovenste laag uit saus bestaat, 20 min. in een vrij warme oven plaatsen. Opdienen met rijst.

Dochterlief met kleindochter op bezoek betekent thee slempen, scharreluurtje met de kleine, die onverstoorbaar door het ‘grotemensengesprek’heen haar wereld uitbreidt met nieuwe ontdekkingen. De deur van de buffetkast in de keuken, open/dicht, open/dicht, de vingerpoppetjes in hun kleine theater van wollige stof, die óók om het hoofd past, een ‘Hide and Seek’, een slim spel, dat zij gebruikt om de vier stukken in te passen ongeacht de te zoeken dieren.

Ondertussen draait het bij ons om de verdieping. Hoe zorg je ervoor, dat iets niet eng of vies is, het lichaam bijvoorbeeld. Door de emotionele lading eraf te halen en het beestje bij de naam te noemen. Geen wonderlijke benaming er voor verzinnen, maar vertellen waar het om draait, als de kinderen zelf met vragen komen. Op die manier voorkom je vooroordelen en geladen begrippen. Aan de andere kant is er bij dochterlief en haar man het streven de kinderen te leren waar de eigen grenzen liggen en de vrijheid door te geven altijd de eigen keuze te maken. We kwamen op het gesprek omdat dochterlief ’s avonds over straat liep en er een man was, die insinuerende geluiden maakte naar haar toe. Ze vroeg zich terecht af hoe een man er toe komt om zich het recht toe te eigenen om bij een wildvreemde vrouw zo in te breken op de privacy.

Het komt overeen met een verhaal dat ik las in een van de columns van Roos Schlikker. Haar man was hooglijk verbaasd, dat ze ’s avonds met sleutels in haar hand liep en met de telefoon in de aanslag, klaar om uit te halen bij onraad. Het je opgejaagd voelen door de dreiging van eventuele mogelijke aanvallen. Of het feit dat je liever een andere route kiest, als er een groep jongeren staat op de hoek van de straat.

Bijna alle vrouwen hebben ooit weleens iets meegemaakt op dat gebied, ik ook en bij één naar voorval vertelde ik het mijn moeder. Die gaf het door aan mijn vader en de sessies op het politiebureau, waar hij werkte, in een eindeloos herhalen van wat me overkomen was, tegenover al die imponerende grote politieagenten, maakte de schaamte alleen maar groter. ik was acht jaar. Dat gevoel van schaamte. Om dat weg te poetsen moet je openheid van zaken blijven geven, daar waren we het over eens.

Ondertussen at ons kleintje een banaan en dribbelde in groot zelfvertrouwen in de wereld rond. Dat zelfvertrouwen behouden, die veiligheid voelen. Niet voor niets zeiden ze vroeger al: ‘Zalig zijn de onwetenden’ nu proberen er ‘Zalig zijn de wetenden’ van te maken. Aan dochterlief zal het niet liggen. Iets dat bewondering en respect oproept.

Oppassen bij de Benjamin stond er ’s middags op het programma. De boekjes erbij gepakt, de speelgoedkist geïnspecteerd en na de fles bedtijd. Liedjes zingen, boekjes lezen, het warme slaperige hoofdje dicht tegen me aan, troostrijk in deze tijd. Hij lag in bed nog een half uur te brabbelen en uiteindelijk werd het stil. Ik kreeg de televisie niet aan de praat, dus besloot ik op de NPO de film ‘Kapsalon’ te kijken. Zo zie je nog eens wat. Het begon net een beetje boeiend te worden toen de dementie zich langzaam maar zeker bij de, in het begin ‘spijkerharde’, oma openbaarde, maar daar reden ze alweer voor, een uur vroeger dan gedacht.

Twee bossen tulpen en een flesje wijn rijker toog ik huiswaarts. Veel te gek toch, maar wel heel lief. Ik appte dat het incidentele oppassen alleen maar een plus was. De warmte van een kind op schoot is een pure win-win situatie, daar kan een mens, als alleengaande oma weer wekenlang op teren. Klein geluk in kwadraat.

In ’80 dagen de wereld’ rond stuurde zoon mij naar Maleisïe, tenminste hij had Nasi gemaakt en ik had er ’s middags de gerechten voor de Nasi Lemak bijgemaakt, onder andere de Acar ketimun. Officieel eet je het voornamelijk met witte kokosrijst, maar dit smaakte heel goed. Een pittige acar, dat wel. Het bracht me ook bij de street-art van Maleisïe, de Penang in Georgetown. ( te snel geschetst dus ietwat uit proporties, het blijft handwerk)

Recept Nasi Lemak: 350 gram pandanrijst, 250 ml kokosmelk, 1 cm gember in dunne plakjes, 2 tenen knoflook in dunne pllakjes, een snuf zwarte peper, 2-3 samengebonden pandanbladeren, 2 hardgekookte eieren, geroosterde pinda’s, sambal badjak, 1 kleine komkommer, zout naar smaak, 1 sjalot, 350 ml water

Was, spoel en giet daarna de rijst af. Doe de rijst in een diepe pan. Voeg vervolgens het water en de kokosnootmelk toe. Roer alles goed om. Voeg de pandanbladeren, de gember, de ui, de knoflook en de zwarte peper toe. Breng de rijst aan de kook en draai vervolgens het vuur omlaag. Dek de pan af met een deksel en laat her rustig koken voor gedurende 8-10 minuten. Zodra het water is verdampt en in de rijst putjes zijn ontstaan, draai het vuur dan uit. Laat de rijst nog rustig nastomen in de pan.Snijd de komkommer in dunne plakken en snijd de hardgekookte eieren in tweeën. Schep de in kokosmelk gestoomde rijst op een bord. Voeg de sambal badjak, de plakken komkommer en de hardgekookte eieren aan de rijst toe. Voeg tot slot de geroosterde pinda’s toe.

Acar Ketimun

150 ml azijn
2 komkommers/2 tenen knoflook/1 rode peper (lombok)/1 sjalot/1 tl kunjit (kurkuma)/1 tl laos/1 el gula djawa (of suiker)/2 kemirinoten (optioneel)

Gebruik de beker van de staafmixer waarin alles fijn gehakt wordt. Mix hiervoor 1 sjalot, 2 teentjes knoflook, 1 rode peper, 2 kemirinoten (optioneel), 1 tl kurkuma en 1 tl laos tot een boemboe.Verwijder de zaadlijsten van de komkommers en snijd in halve maantjes van ongeveer een halve centimeter.Bak de boemboe kort aan in een scheutje olie en voeg hier vervolgens 1 el gula djawa (of suiker) en 150 ml azijn aan toe. Breng even aan de kook en zet het vuur zodra het kookt laag.Voeg de komkommer toe en verwarm nog even kort (2-3 minuutjes) mee. Voeg ook een scheutje zout toe. Af laten koelen in de koelkast. Selamat Makan

Gisteren dichtte de wereld in de vroege ochtend in tegenstellingen. Een donkergrijze lucht en een sneeuwwit kleed. Vandaag is het okerkleur geblazen, met hier en daar een vleug rosé.

Het echtpaar Kauw zit niet op het nest, maar vliegen nog altijd druk heen en weer. Het schuifelen en ritselen boven mijn hoofd zwelt af en toe aan.

Zoonlief probeerde ze vanuit het dakraam te fotograferen, maar dat vonden ze niet gezellig. We wachten op de vreugdevolle geboorte van de kleine Ka en meer, want gemiddeld leggen ze 4 tot 6 lichtblauwe eieren. Vol verwachting klopt ons hart en dat van Pluis.

Het uitstapje gisteren ging naar Rusland. Buiten de politiek om herbergt het land veel schoons. Een impressie van Malevitch met zijn vrouwenfiguur lag voor de hand. Intrigerend dat suprematisme van hem en de ontwikkeling daarin. Het andere uitstapje was naar de Russische literatuur.

Het werd aangereikt door Marleen Daniëls die de Russische Kulebiaka uit de vergetelheid wilde halen. Ze haalt daar de klassiekers, de grootheden uit de Russisiche literatuur voor aan: Gogol, Tsjechov en Tolstoi. Ooit stonden ze lang geleden op mijn verlanglijst. Naar aanleiding van het volgende verhaal besloot ik om, niet pyramidevormig volgens het recept dat ik het eerst gevonden had, maar de rechthoekige van Gogol en het oude Rusland te maken. Weliswaar vegetarisch, maar toch. Eenzelfde soort genot. Ergens uit de diepten van de vrieslades kwam ik gelukkig nog bladerdeeg tegen, anders had de klus de hele dag geduurd. Nu was deze versie van de koolschotel binnen een uurtje of twee klaar.

Citaat van Marleen: ‘Maak een rechthoekige kulebiaka’ zegt Petukh, het gulzige personage uit het tweede deel van ‘Dode zielen’ van Gogol, ‘en vul één van de hoeken met de wangen en de viziga (gedroogd beendermerg) van de steur, een andere hoek met wilde champignons, ajuin en viseitjes. De gevulde kulebiaka moet op de juiste manier gebakken worden zodat ze niet verkruimelt in de mond maar smelt als sneeuw op de tong.’

Voor de Russische schrijver Nikolaj Gogol was de maag het nobelste orgaan van de mens en het fameuze recept van de kulebiaka overleefde de vlammen toen hij het manuscript van het tweede deel van Dode zielenin 1852 verbrandde. Hij vreesde het succes van het eerste boek nooit te kunnen evenaren. Daarna verhongerde hij zichzelf, hij was 43.‘

De culiaire hoogstandjes in de Russische literatuur dienden onder andere ‘om de erotische taboes te omzeilen‘, door eten te verheffen tot het opperste genot en lyrisch te schrijven over de heerlijkste gerechten. ‘Tolstoi liet graaf Rostov in Oorlog en vrede pochen over de (Franse) slaaf, die hem versteld had doen staan met de schotel van hazelhoen in madeirasaus.

Tsjechov schreef in het verhaal ‘De Zeemeermin: ‘de Kulebiaka doet je watertanden, een naakte schaamteloze verleiding. Je knipoogt ernaar, snijdt er een stuk uit, je streelt het en eet het, de warme boter druipt als tranen van de rijke sappige vulling van eieren en uien…’

Deze heerlijkheden waren alleen bestemd voor de aristocraten, het gewone volk leefde in armoe. De tegenstellingen waren groot. Toen de laatste tsarenfamilie verdwenen was, verdwenen de authentieke recepten als de Kulebiaka naar de achtergrond. Toen ik gisteren op zoek ging, kwam ik zowel uit bij Marleen, als bij tientallen recepten in een lichte variant van deze Russische groentetaart. Om je vingers bij af te likken. Tijd te over, dus kwamen er bloemtjes en hartjes op de pastei. Een waar kunstwerk al zeg ik het zelf.

Een aanrader dus en echt niet moeilijk. Wie wil er niet wegdromen bij de klassieken onder het nuttigen van een al even klassiek gerecht. Trek de oude Tolstoi uit je boekenkast en laat beiden smaken. De zonen kwamen met liefde een derde deel opsmikkelen en zo verdween mijn kunstwerk van deeg als sneeuw voor de zon. Het recept blijft voor de eeuwigheid.

In 80 dagen de wereld rond. Rusland, Recept van de vegetarische Kulebiaka:

1 middelgrote savooiekool, in reepjes1 ui, gesnipperd, 2 tenen knoflook, fijngehakte boter, 4 eieren, hardgekookt, 6 takjes peterselie, gerist en gehakt, 4 takjes dille, gerist en gehakt, 12 velletjes bladerdeeg,1 eidooier, handvol geraspte kaas.

Ontdooi de plakjes deeg en verhit de oven op 220 graden. Doe de reepjes kool in een vergiet en schenk er kokend water over. Fruit, terwijl de kool uitlekt, ui en knoflook met een klont boter in een ruime koekenpan. Knijp het vocht uit de kool en voeg toe aan de glazige ui. Laat op middelhoog vuur het laatste vocht in een paar minuten verdampen, zonder dat de kool kleurt. Snij de eieren in stukjes, bestrooi met peper en zout en meng door de kool. Voeg ook de peterselie, dille en naar smaak peper en zout toe. Roer er eventueel nog wat geraspte kaas door. Bekleed een plaat met de vellen bladerdeeg, strooi er paneermeel over. Schep de vulling in het midden. Vouw de randen om het mengsel heen, versier het met mooie figuren en bestrijk het met eigeel. Twintig minuten in de oven tot het goudbruin is. Приятного аппетита!(aangename appetijt)

Ik was net op tijd om de witte winterwereld te vangen vanmorgen vroeg. Nu regent het en de sneeuw is bijna verdwenen. Het is donker, guur en druilerig. Een dag om naar binnen te kruipen, in een luie stoel, een knusse bank of in het warme bed te blijven. Alles mag als winter je in de lente overvalt.

Over de app komt een filmpje langs van onderzoekende Dribbel. Hij heeft ontdekt dat het snoer van de stofzuiger vanzelf terugloopt, als je hem flink uitgetrokken hebt. In een eindeloze herhaling en iedere keer een brede schaterlach. wat heerlijk om nog zoveel te kunnen ontdekken, dat nieuw voor je is.

Thaise rijstnoedels waren nieuw voor mij en al had ik de aanwijzingen op de verpakking precies gevolgd, het werd toch te gaar. Een wonderlijke kleefmassa. Met de heerlijke saus smaakte het wonderwel, maar handig is om ze maar heel even te laten koken. Ik geloof nooit dat ‘compact’ de bedoeling was. Ook ontdekt. Spelende kinderen en spelende vrouwen, er is geen verschil. Bij beiden gaat vaak of af en toe een nieuwe wereld open.

Zoonlief wil de krant voor me halen en ik leun nog even lekker achterover in de kussens. De krant brengt op woensdag de Woordkraker. Dat is mijn lievelingspuzzel en daar ben ik een tijdje zoet mee. Dochter van vriendin stuurde me een boodschap. Of ze op bezoek mocht komen. In de zomer hadden we een boeiend gesprek in de tuin van haar moeder gehad. Eigenlijk een eer dat ze op bezoek wil komen. We spreken af voor warmer weer en dan op de tuin.

Verder heb ik genoten van het album Plant van Nynke Laverman. Wat staan er mooie uitvoeringen op. Het prikkelt de geest. De voeding voor mijn inventiviteit, die aardig op de proef werd gesteld en dat komt goed uit, want er moet weer een nieuwe Tijdwijzer uit. De Jeugdcronyck van de historische kring hier in de stad. Het thema is het vijftigjarig bestaan van de stad, destijds samengevoegd uit twee dorpen. Gelukkig had iemand al een professor met een tijdmachine verzonnen, dus kan ik aansluiten met de voortvarende reis van twee kinderen, die niet meer kunnen wachten en stiekem al eerder zijn gegaan. Terug in de tijd, daar kan je alles aan ophangen. Als het wat mooier weer is, kan ik op zoek gaan naar de verrassingen, die elke stad in het algemeen en deze in het bijzonder te bieden heeft. Ben ook benieuwd of de kinderen zelf actief mee denken over hun ‘stad’. Wat vinden zij monument-waardig of een gedenkwaardige herinnering. Zo zie je maar, het bruist hierboven.

Zo brei ik deze dagen aan elkaar. Gisteren belde vriendinlief met een bezwaard gemoed. We hebben lang gepraat. Twijfels weg nemen, die er niet hoeven te zijn. Het gesprek leidde naar het grote verschil van opvattingen in de jaren zeventig, tachtig en nu. Zo vrij als we waren, zo makkelijk er tegen de heilige huisjes mocht worden geschopt, zo moeizaam gaat het nu. Of worden er tegen onze vrije idealen aan geschopt, zoals wij dat deden bij de benepen regels van onze ouders in de jaren vijftig en is dat het patroon van de levenscyclus. Het heeft alles te maken met de tijdgeest waarin geleefd wordt. Daar moet je bepaalde beslissingen in zien te doorgronden. Het is zo’n groot verschil, wat nu wel en niet kan. Een voorbeeld: Het was heel normaal om op een snikhete zomerdag de brandspuit op school te voorschijn te halen. Dan dansten de kinderen bloot of half gekleed gillend van het lachen onder de straal door. Op een gegeven moment kon dat niet meer. Werd het ongepast gevonden. Ik had zelfs een moeder die vond dat we gordijnen in de gymzaal moesten hangen, omdat daar de kinderen in hun hemdje en broekje aan het gymmen waren. Vragen waarvan ik dacht, hoe het bestond de onschuld van het spel zo kwijt te raken. Dat wil niet zeggen dat we de normen en waarden van deze tijd niet respecteren. Een progressief en weldenkend mens verandert mee, maar als er afgerekend wordt op bepaalde handelingen is het goed om het in de juiste tijd te plaatsen alvorens te ageren.

Zo diep kan een gesprek gaan. Het was fijn om te ontdekken dat er gelijkgestemdheid was. ‘Thats what friends are for’. Een luisterend oor, een uitwisseling en de ontdekking dat alles telt.

In de wereld rond in 80 dagen mocht ik naar Thailand voor de Pad Thai en een Olifant. Simpel en snel.

70 gram dunne rijstnoedels/1 ei/2 el gemalen en geroosterde pinda’s rooster en maal ze voor het koken/1/2 el fijngesneden knoflook/1/2 el fijngesneden ui of sjalot/ een beetje lente ui voor versiering, fijngesneden/ taugé/1/4de limoen deze kan je apart erbij serveren.

1/2 tl chilipoeder/ 1/2 el witte suiker/ 1/2 el bruine suiker/ 1 tl vissaus/ 1 tl tamarinde pasta of een deel azijn met een deel suiker/ 1 tl oestersaus/ 1 halve wortel in brunoise(blokjes gesneden)

Week de noedels in lauw water gedurende 20 minuten, kijk naar de verpakking voor andere instructies. Ze moeten alleszins zacht en flexibel zijn als je eraan begint. Rooster en plet (of snijd) de pinda’s in kleine stukjes. Maak de saus, door alle ingrediënten in een mok te doen en te mengen. Doe wat pinda-olie in de wok en voeg de look en ajuin toe. Laat de look en ajuin even roerbakken maar laat ze niet te bruin worden. Voeg de wortel toe. Voeg de afgegoten noedels toe en blijf roerbakken. Na 30 seconden duw je alles in de  wok opzij en breek je het ei in de wok. Ga er met je spatel door om er een soort van roerei van te maken. Laat bakken tot het ei voor ongeveer 70% klaar is en meng dan alles door elkaar. Giet nu de saus er overheen en laat nog een minuutje roerbakken. Haal nu alles uit de wok en doe er de taugé en lente-ui bij.

Ingelegde radijs of dakkoi

3 bosjes radijsjes of rettich (gebruik een soort radijs naar keuze)2 knoflooktenen/400 ml water/50 ml zoute sojasaus/100 ml mirin, rijstwijn/100 gram suiker

Doe water, suiker en fijngesneden knoflook in een sauspan en verwarm dit tot de suiker is opgelost. Voeg dan de mirin en sojasaus toe en verwarm het kort. Schenk het mengsel, zo heet mogelijk, over de radijsplakjes tot net onder de rand en sluit de weckpot direct. Laat het geheel nu volledig afkoelen.

In de tijdgeest van vorige week zaterdag, bijna geheel gewijd aan de natuur en het tuinen, kwam ik Nynke Laverman tegen, van wie ik wel eens gehoord had. Ik wist dat ze Fado’s zong in de Friese taal. Het was een lang interview, waarin ze me leidde naar haar nieuwe album Plant en indirect naar het nummer tree tree. Het was voldoende om me direct te raken en me te verdiepen in haar handel en wandel.

Wat een mooi mens, wat een prachtige ideeën, wat een beroerende kunstuiting. Ze heeft onder andere een podcast gemaakt samen met Lex Bohlmeijer met de natuurfilosoof Matthijs Schouten. In een van zijn beschouwingen zegt hij dat we bestaan, omdat de wereld het mogelijk maakt voor ons om te bestaan en dat het niet andersom is. Om meer eenheid te kweken met de natuur geeft hij in de podcast als opdracht om iedere dag vijf minuten lang naar iets te kijken wat niet door de mens gemaakt is.

De podcast is vernoemd naar het nummer Tree Tree van Nynke. In het gesprek schetst Matthijs Schouten in korte tijd hoe we tot het huidige denkbeeld van de Westerse denkwijze over de mens in de natuur zijn gekomen. Aristoteles vond dat alles een ziel had, maar de mens als enige ook verstand bezat. Hij vond ook dat al het lagere ten dienste stond van het hogere. Die ideeën werden omarmd door het Christendom. In de jaren die volgden verdween het idee dat alles bezield was en Descartes deed daar nog een schepje bovenop, door te beweren dat het onderscheid tussen mens en natuur was, dat alléén de mens de geest, de ziel en het verstand bezat. Dat was wat er in het Westen overbleef van de verbondenheid tussen mens en natuur.

https://nynkelaverman.nl/newsitem/podcast-matthijs-schouten

Schouten onderscheidt vier verschillende beschouwingen ten opzichte van de planten en dierenwereld. Nynke leerde van de nomaden in Mongolië een andere manier van natuurbeleving, een zijn met de natuur werd daar een begrip. Alles doet er toe. Wij zijn geneigd om alles buiten ons tot dingen te maken, maar in de ogen van de nomaden daar is alles gelijkwaardig en alles is bezield. Het lied tree tree voelt ook zo. ‘Hè boom, wat vind jij eigenlijk van mij’, vraagt ze. Een groot verschil met onze westerse opvattingen. Toch hebben we de liefde voor de natuur met de paplepel ingegoten gekregen. Mijn moeder maakte ons opmerkzaam op het kleine. Ze hield er echt van. Daarom was het Julianapark ook zo geliefd. Niet alleen om zijn dieren, die ik altijd een beetje zielig vond in de hokken, maar ook om de prachtige oude bomen. Boeiende materie, zowel de podcast en het artikel over Nynke Laverman. Daarna goed naar dat ontroerende lied luisteren. Toen de zaag in de boom werd gezet, voelde ik het gelijk fysiek. Voor mij waren bossen en bomen altijd onderdeel van de sprookjes, van de verbeelding, stille getuigen van de kruiende tijd.

Net kwam er een mailtje binnen met de mededeling dat Pluis jarig is. Haha. Het lijdend voorwerp vindt alles best. Ze ligt lekker onder de sprei en droomt de droom der onwetenden. Vandaag komt er, als cadeautje, geen afgewogen voer in haar bak. Ze heeft een lichte aanleg tot het katermodel. De lieve oude Nemo was met haar damesfiguur twee keer zo slank.

Ook een bericht dat broerlief met veel, nog ongewisse, pijn in het ziekenhuis ligt. Ook iets om wakker van te liggen, wat prompt gebeurde en gelukkig ben ik net op de helft van de blog weer in slaap gevallen, duidelijk om de vermoeidheid af te schudden. Met de woorden van mijn moeder indachtig: ‘Geen zorgen voor de dag van morgen’ zal ik de piekermomenten klein houden, maar toch. Het is een oude taaie, maar vier jaar ouder dan ik. We worden niet bepaald sterker naarmate de jaren lengen. We denken aan hem en misschien verlicht dat al de gedachte alleen.

De reis naar Spanje werd inderdaad een Fiësta in ‘De wereld rond in 80 dagen’, op papier kwam een flamencodanseres van een video-opname van Tablas las Carboneras en op het bord Berenjenas de ‘Cadaques’. Als een engeltje vloog het naar binnen.

Ingrediënten: 1 kilo aubergines/200 ml olijfolie/zout en peper/50 gram geraspte kaas

voor de sofrito: 3 uien/2 blikken gepelde tomaten (uitgelekt en fijngesneden) of 500 gram rijpe tomaten/50 ml droge sherry/150 ml groentebouillon

voor de picada: 2 knoflooktenen/snufje zout/25 gram geroosterde amandelen/wat takjes peterselie

Verwarm de oven op 200ºC.
Bekleed een bakplaat met bakpapier. Snij de aubergines in gelijke plakken en verdeel ze over het bakpapier. Kwast ze aan beide kanten in met olijfolie en bestrooi ze met peper en zout.
Bak de aubergines 30 tot 45 minuten (afhankelijk van de dikte) in de oven tot ze gaar en wat bruin zijn. Draai ze om de 10 minuten om. Maak ondertussen de picada: rooster de amandelen in een droge koekenpan goudbruin. Wrijf in een vijzel de knoflooktenen met een snufje zout tot een fijne pasta. Doe daar de peterselie en amandelen bij en wrijf alles fijn. Zet apart. Verhit wat olijfolie in een pan en bak op een zacht vuur de fijngesneden uien tot ze glazig en een beetje bruin beginnen te worden. Voeg de in kleine stukjes gesneden gepelde tomaten uit blik.
Laat de sofrito 15 minuten zachtjes bakken tot het meeste vocht verdwenen is. Schenk de sherry en de groentebouillon toe en laat nog een minuut of drie zachtjes koken.
Hevel een paar lepels van het kookvocht van de sofrito over naar de picada en roer goed door zodat er een sausje ontstaat.
Voeg deze aan de sofrito toe en laat alles een paar minuutjes doorkoken.

Meng voorzichtig de gebakken plakken aubergines door de sofrito en leg ze in een ovenvaste schaal.
Lepel hierover de rest van de sofrito.
Rasp kaas over het geheel en gratineer in de oven tot de kaas gesmolten is.