Een berg aan inspiratie

Het was een enerverende woensdag met een bezoek aan een oud collega en zijn vrouw van lief, waarbij de herinneringen ver voorbij het samenwonen gingen en pardoes belandden bij ons gezin in de Amandelstraat. Dat kwam omdat ze daar te kerke gingen en dat alles wat met het Ondiep te maken had op een brede belangstelling kon rekenen.

Lieve hartelijke mensen met een uitgebreid scala aan gespreksonderwerpen, we raakten niet uitgepraat. Thee en koffie, zoete lekkernijen en een huiskamer als een rariteiten kabinet. Ieder vrij plekje werd benut en er viel veel te zien. De liefste, meest bijzondere, potsierlijke en sierlijke, wonderschone en van lelijkheid mooie voorwerpen, kleinoden van de kinderen en kleinkinderen om te koesteren en geërfde exemplaren hadden allemaal een eigen plek gevonden. Overal waar je keek overheerste het woord. Boeken in de aangebouwde serre achter de keuken, in de gang, in de kamer. De veelzijdigheid kwam overeen met hun interesse, in ons, in de wereld, in de oude en de nieuwe technieken. Het plukboeket werd dankbaar aangenomen en later liet de vrouw des huizes per foto weten hoe het stond met een lief woord over de geslaagde middag erbij.

De volgende dag stond een bezoek aan de pedicure op de rol. Om negen uur stipt kon lief aanbellen en doodde ik in de auto de tijd met een puzzeltje en de Zin. Hoe ouder je wordt, hoe strammer de onderdanen te bereiken zijn, tel daarbij twee jaar corona op en dan is zo’n bezoek een welkome keuze. Het resultaat was verbluffend. Poezelige voetjes.

Het tweede deel van de dag hadden we gereserveerd voor Suze Robertson, de Hollandse kunstenares die leefde van 1855 tot en met 1922. Er was een expositie in museum Panorama Mesdag in Den Haag. In eerste instantie had ze zich bekwaamd in het tekenen en gaf er ook les in, maar ze ging door met zich ontwikkelen en schilderde op geheel eigen wijze haar oeuvre bij elkaar. Prachtige verweerde vrouwenkoppen uit de arbeidersklasse in diverse studies, de wasvrouw, de vrouw op de bleekvelden, de dienstmeid, de aardappel-schilster, de vrouwen achter het spinnewiel. Ze werkte veelal met gouache, waterverf, houtskool en olieverf. Kleur en vorm in een eigenzinnige vlakverdeling, vaak donkere tinten met een eruit springend aandachtspunt.

Vijf zalen vol heerlijkheden en in de tijdgeest vooruitstrevend werk, dat ze bleef doen, zelfs na haar huwelijk, wat niet gewenst was. Bovendien schilderde ze ook naakten en dat was faliekant tegen de ethiek van die tijd. Daar hoorden vrouwen zich niet aan te wagen. Ook bleef ze eigenzinnig doorgaan. Met lesgeven tussendoor. Ze werd wel een feministe ‘sans la lettre’ genoemd en was een inspiratiebron voor onder andere Mondriaan en Toorop.

Bij de laatste zaal met schilderijen werden we overvallen door twee groepen leerlingen van een ROC, die giebelend en luid commentaar gaven op de getoonde werken of er achteloos langs liepen en de toiletten lange tijd onveilig maakten om onder de aandacht van de docent uit te komen. Even viel het stil, toen ze het Panorama Mesdag bezochten en dat was het moment om rust te pakken en een kopje thee of koffie.

Even later kwamen ze het restaurant binnen zwermen en was het voor ons een teken om op te stappen en de vuurtorentrap naar boven te betreden. Panorama Mesdag is een ongelooflijk knap kunstwerk, een augmented reality avant la lettre, bedrieglijk echt toont het dat kleine Scheveningse dorp uit de 19e eeuw, met als herkenningspunt de koepel, een strand vol vissersboten, de cavalerie, vissersvrouwen, nettenboeters. Een Oud- Hollandse kust, waar je naar kan verlangen. Het is adembenemend. Op de achtergrond hoor je een enkele zeemeeuw tegen het zachte ruisen van de zee.

Lief had het eerder gezien, maar met minder aandacht en ik kende het helemaal niet. Eigenlijk is het een must voor elke liefhebber van de schone kunsten, de zee, de verbeelding. Laven aan schoonheid rondom. Kunst zover het oog reikt. Opgetogen trokken we richting de kleine blauwe. Wat een heerlijke dag, wat een berg aan inspiratie.