Zielenzorg

Een vragenformulier van het ziekenhuis omtrent de opbrengstverhogende organisatie. Een herindeling en een herijking van de functies in de twee grote ziekenhuizen en de twee kleinere poliklinieken in de regio. Begrijpelijk dat ze zo doeltreffend mogelijk willen zijn. Tevens onderzoeken ze de mogelijkheid van zorg aan huis, of videoconsulten. Vooral dat laatste lijkt me handig in deze tijd. Wel fijn als men elkaar kan zien en zeker als het om bekende kwalen gaat of als iets overduidelijk en onmiskenbaar te diagnosticeren is.

Ach ja, die goede oude tijd, toen ik nog op mijn fiets sprong om om half acht ‘s morgens aan te bellen bij de eerste patiënt. Hier een wasbeurt, daar het zwachtelen van de benen, het toedienen van een injectie, de wondverzorging en er tussendoor, bij deze het draaien van een (wisse)wasje of bij gene het schoonboenen van de douche. En altijd een kopje koffie met de zo broodnodige conversatie er achteraan. Ongemerkte zielenhulp, vooral bij de alleenstaanden. Sommige mensen keken reikhalzend uit naar dit bezoek, als enige aanspraak op een hele dag.

Hoe inspirerend was het om een draadje te hebben met zoveel verschillende levens. Zoveel zielen, zoveel gedachten, maar allen vonden de aandacht en vooral het luisterend oor fijn. Daarmee ving je de helft van het tobben af, voordat het zich weer omzette in nog een kwaal erbij.

Helaas dacht de rug er anders over, die had graag een tweede pleeg erbij gehad. Destijds moest alles in korte tijd efficiënter en economischer, vond men van hogerhand. De omzorg, zoals een wasje draaien of de keuken aan de kant ruimen was er niet meer bij. Het al niet ruime tijdsbestek werd gereduceerd tot tien minuten per bezoek, er was ruimte voor slechts een kop koffie ergens op de ochtend. Er kwam een overdosis administratie bij en zo werd het werken in de wijk een strijd tegen de klok om dat beetje menslievendheid, ondanks de strenge restricties, toch te kunnen blijven geven. Afmattend en uitputtend, voor alle partijen.

Ze komen nog weleens langs, de meneer met zijn overvolle nachtspiegel, die in het putje op het plein geleegd diende te worden, zodat hij zijn rood dooraderde vochtrijke benen uit bed kon zwaaien, waarna ze vakkundig in de zwachtels werden verpakt, of de vrouw in bed, die er zelfstandig niet meer uit kon komen en na een wasbeurt op haar stoel voor het raam werd gehesen met geen ander vertier dan de waggelende eenden aan de rand van het grasveldje en de sloot aan de overkant. Er was een meneer met een neusprothese die verzorgd moest worden en als je voorovergebogen zijn wond verzorgde, kwam steevast het grapje: ‘Pas op hoor, als je te dichtbij komt, bijt ik je neus eraf’. Om erna aanstekelijk te schudden van het lachen. Er was de vrouw met een jong gezin die ik iedere morgen uit haar rugkorset moest pellen om haar onder de douche te helpen. Kalmpjes aan, dan brak het hele dunne lijntje niet. Heel even bevrijd van dat gipsen harnas, ze keek er naar uit en er was de zorg voor een oude verwarde moeder in het houten huisje met, vaste prik, een geurend ouderwets bakkie koffie met zoete koek, dik beboterd. Je kende al je pappenheimers en wat je bij de een deed, liet je bij de ander, omdat je wist dat ze zo min mogelijk afhankelijk wilden zijn.

Zo werkte dat in de wijk en zo gek was het nog niet. Maatzorg aan huis en voldoende uren om het vooral ook zinvol te laten zijn. Terug naar de broodnodige zielenzorg.