Twee maanden om me te verkneukelen

Vandaag zijn de hekkensluiters van de familie jarig. De tweeling, broer en zus, kwamen als laatse achter de rij van negen. Mooier kon niet, Van elk wat, na de 6 jongens en de 3 meisjes. Zuslief heeft van de week de allerlaatste hand gelegd aan haar balkon, een finishing touch na een grondige verbouwing. Ze is er klaar voor om te ontvangen. we mogen allemnaal komen. Broerlief viert vakantie, dus geen keuzestress.

Vannacht was ik, in mijn speurtocht naar de helden in de kinderliteratuur, aanbeland bij de Albert Verwey lezing van Bibi Du Mon-Tak in juni 2021 te Leiden. De titel wekte belangstelling. Wipneus en zijn schimmelige vriendje Pim. Ik moest onmiddellijk denken aan weggedoken beschimmelde broodkorsten en andere onappetijtelijkheden. Haar verhaal bleek koren op de molen voor het onderwerp, dat ik aan wilde roeren bij mijn recensies.

Ik ben kind van het boek. Nooit anders geweest. De klassiekers ken ik op mijn broekzak en mijn kennis is weer doorgegeven aan de generaties na mij. Op school las ik veel voor en met liefde, kinderen leren letters te eten, woorden te proeven, betoverd te raken door een verhaal. Dat ik voorbij de klassiekers kon denken, dankte ik aan het feit, dat ik de opleiding MO-A Nederlands had gedaan. Het vak jeugdliteratuur werd gegeven door de hele enthousiasmerende en inspirerende Henk Figee, die in zijn jeugdige overmoed de onderste steen boven haalde aan juweeltjes uit de mallemolen van uitgevers en hun aanbiedingen.

Hij gaf ook het vak taalbeheersing. Zijn liefde voor de taal en het boek zijn me voorgoed bijgebleven. Hij heeft gezaaid en ik mocht oogsten. Wat een rijkdom, wat een uitvergroten van een wereld. Ik bleef hem er eeuwig dankbaar voor. Helaas overleed hij al op 46-jarige leeftijd en moeten we het zonder zijn typische eigen ‘Filiaanse’ gedachtengoed doen: ‘Literatuur, een en al verwarring en verwondering’. Hij genoot eveneens van de roerige en scabreuze verhalen uit de late middeleeuwen en ook die liefde bleef me bij.

Bibi nam het op voor de kinderliteratuur van na de jaren zeventig met auteurs, waarvan er maar enkelen doorsijpelden naar de massa. Bij een vraag op een hedendaagse PABO kwamen alleen de klassiekers als Annie.M.G, Paul Biegel, Tonke Drag, Thea Beckman o.a. boven drijven. Op een vraag op Twitter om tips van een vader die graag zijn kind van acht een goed boek wilde voorschotelen en met de restrictie erbij, ‘Geen klassiekers, want die kennen we al’ kwam alles aan klassiek onbeschaamd voorbij tot en met Pietje Bell en Dik Trom. Toch snap ik het wel. Kinderliteratuur stokt helaas voor veel mensen als ze de jeugd voorbij zijn. Dat zou al kunnen veranderen. Maak er ‘tijdloze literatuur’ van en maak de zee aan lezers oneindig.

Bibi hield vervolgens in haar lezing een pleidooi voor het ‘onveilige’ vrije lezen. Ik filterde de volgende boodschap uit haar pleidooi: Ga de methode voorbij, waar nu nog hele volksstammen op de basisschool mee vergiftigd worden. Mijdt regels, laat het gaan, kies voor de beleving, een kind volgt zijn eigen ontwikkeling wel. Geef de liefde voor het lezen door in plaats van de starre stappen om tot lezen te komen. Het enige wat dat bewerkstelligt, is dat het plezier onderuit geschoffeld wordt. en o, wat ben ik het met haar eens.

Vijf boeken staan er op mijn lijst en het zijn stuk voor stuk juweeltjes, waar een kind eigenlijk niet van verspeend mag blijven. In oktober zijn ze weer te lezen en af en toe licht ik hier alvast een tip van de sluier. Twee maanden om me te verkneukelen.