Dat gaat naar Den Bosch toe

Heel vroeg in slaap gevallen en derhalve een periode met de documentaire over Gert van Elk, de conceptueel kunstenaar, doorgebracht, omdat ik halverwege de nacht klaarwakker was. Wat een denker en ziener is deze man. Volstrekt autonoom en trouw aan zichzelf. Houdt geen schone schijn op want wat je ziet is wat je krijgt. In de docu, die aanvankelijk nogal stroef verloopt en een droef einde kent, is een duidelijk beeld te vormen van zijn denkproces en zijn verwondering over de dingen. Wat ook heel bijzonder is, dat hij op alle fronten en met elk hulpmiddel zijn gedachtengoed weet te vertalen. Kunst is wat de kijker erin wil zien, niet wat je ziet, filter ik er uit. Ruim vijftig jaar heeft hij een schatkamer vol aan ideeën verzameld en er valt alleen maar grote bewondering te oogsten. Over zijn werken wordt soms letterlijk gelopen of ze vallen op door het subtiele manier waarop ze opgaan in de omgeving. Prachtig en ontroerend vond ik: ‘Little man behind the door’ 1999. Dit kunstenaarshoofd zou eigenlijk een luikje moeten hebben, zodat je dwars door zijn gedachten zou kunnen lopen, want ze zijn zeer de moeite waard.

https://www.npostart.nl/het-uur-van-de-wolf/30-11-2017/VPWON_1244838

Hij wordt aan het eind van de docu getroffen door een hersenbloeding. Zijn studio manager Bas Witlox, die zijn laatste kunstwerk voltooit zegt daarover: ‘Hij zit klem in de rolstoel met een half lijf dat het niet meer doet. Normaal ontsnapt hij aan het leven door zijn werk. Het is een ontsnapper en nu kan hij geen kant meer op’. Als hij op 17 augustus overlijdt op 73 jarige leeftijd krijgt zijn ‘Replacement Piece’ drie maanden later een plek voor de ingang van het Stedelijk museum in Amsterdam. Een terechte plek voor iemand van zijn kaliber.

Een van zijn bijzondere vriendschappen was die met de kunstenaar Bas Jan Ader die in het kleinste bootje de oceaan over wilde steken en verdween. Diens mysterieuze verdwijning betekende zijn doorbraak als conceptueel kunstenaar. Martijn Blekendaal maakte een docu over deze man en noemde het ‘De man die achter de horizon verdween’. Het begint, letterlijk en figuurlijk, met het einde. Zijn boot is wel gevonden, maar hijzelf niet. Zijn leven werd gekenmerkt door waagstukken op het scherpst van de snede. Een val van het dak, de Reguliersgracht infietsen en bijvoorbeeld ‘The Boy Who Fell over Niagara Falls’ uit 1972. Het werd op deze manier een lange nacht.

Net als zijn bomen praten die van mij, voor het raam, honderduit honderduit na de vaalgele lucht en de loodrechte regen, nu de wind weer is opgestoken. Ze hebben elkaar een hele nacht aan verhalen te vertellen.

Gisteren was het een dag van ruimen. Alvast de kledng van zoonlief, die hij niet meer past, weggebracht naar de kringloop en twee oude vesten van mij. De kledingkast is nodig aan inspectie toe, om te weten wat er allemaal nog is. Soms kan ik zo maar een trui vergeten zijn. Het oude speelgoed, dat vorig jaar van zolder is afgekomen, mag ook weg, alleen de autootjes zal ik redden voor alles wat komt spelen. Op de kringloop vond ik, drie halen, twee betalen, jurk, t-shirt en sjaal, zodat het effect in de kast nul is.

Daarna nodigde de supermarkt uit tot klein Italië en was de salade Caprese in een oogwenk gemaakt met de verse basilicum van de tuin en zoete cherrytomaten. Samen met wat geroosterd stokbrood een hemels gerecht. Voor vandaag is het credo ‘in de benen’ want hoera, ‘Dat gaat naar Den Bosch toe’.