Tot volle wasdom te brengen

Er staat een stok in een van de tuinen vooraan op het complex. Nu staan er wel meer stokken, maar deze heeft een bijzondere toevoeging. Er is een zwarte lap omheen gestrikt. Eronder hangt de tekst van een rouwkaart. Vorige week zondag stond hij nog te spitten in zijn tuin, die hij met liefde en toewijding verzorgde. Veel groenten, waaronder veel Surinaamse soorten en volop bloemen, die uitbundig een idylisch plaatje maakten van het huisje met de grote kas. Woensdag positief getest en vrijdag overleden. Zo snel als een windvlaag.

Op de tuin zijn er een aantal dingen nooit veranderd. Als je er opkwam dan wist je waar iedereen zo’n beetje verscholen zat of mee bezig was. Als je deze buurman niet aantrof op zijn erf, dan was hij bezig in zijn kas. Hij was de constante factor, die mee verhuisde van de oude tuin naar deze nieuwe. Tijd werd zichtbaar in een enkele rimpel erbij, maar de grote brede lach en het aimabele woord bleven altijd hetzelfde. Soms kreeg je een bosje van het een of ander en vaak stond hij voorovergebogen in de aarde te wroeten of zijn bonen te inspecteren. Hij was een echte ‘tuin’man. Het was zijn lust en zijn leven. En nu rijdt hij aanstaande donderdag nog een maal langs om ons afscheid te laten nemen. Het laatste woord is aan de tuin.

Er zijn veel vragen, maar ik stel ze niet. Er is verdriet, diep van binnen, omdat hij nog zo vol van leven was. De twee mannen aan de overkant maken een gebaar van ‘Tsja, zo is het leven. Je kan er niets aan veranderen’. Ze zijn ook aangedaan. Deze twee behoren eveneens tot de vaste kern van deze tuin. Ze zijn de onveranderlijkheid te midden van de seizoenen. Als ik thuis kom, zit er in de mail de brief met de aankondiging en een link met een filmpje van deze trouwe tuinder. Daar vertelt hij liefdevol, lachend en levend over zijn grote passie. En roemt de hulp van zijn vrouw. Hij plant en zij oogst en zo hebben ze het altijd gedaan, jaar en dag. Straks zal de oogst maar mager zijn, maar alles wat groeit en bloeit is een hommage aan deze grote kleine man. De tuin is het monument dat hij eervol verdient.

Zo was het een dubbel gevoel, deze week van slecht-nieuws-berichten. ‘Van het concert des levens krijgt niemand een program’, zei men vroeger. Daar tegenover de uitbundige voorjaarszon, de aanwassende warmte, de bomen in volle bloei. Ik zit op een krukje en splits de scherven die ooit uit de grond zijn gekomen. Grof aardewerk, fijn porselein, witte aardewerken pijpjes met hun stelen. Een werkje van niets, maar troostgevend. De vijg krijgt haar eigen plek in het perk schuin achter het atelier. Eigenlijk is ze te zwaar, maar met moed, beleid en doorzettingsvermogen zwoeg ik haar naar het stekkie, waar de onbeholpen kuil op haar wacht. Twee emmers met slootwater gaan erin en dan de kluit zelf. Ziezo, bloei en groei maar, lieve vijg. Tijd om naar huis te gaan na nog wat streken op een doek.

Het schokkende nieuws over de tuinman hoorde ik een paar tuinen verderop van de drijvende kracht achter de schermen. De andere problemen die gedeeld worden, te hoge bomen, aanloop van nieuw volk op de wachtlijst, verbleken bij dit nieuws. Een zwarte sluier over een mooie dag. Terwijl ik terugloop naar de auto sta ik stil bij de stok met de zwarte lap in zijn tuin en groet de grote kleine man in gedachten, omdat het fijn was om de bescheidenheid en zijn enthousiasme in hem te kennen en hem onverstoorbaar bezig te zien een tuin, het leven, tot volle wasdom te brengen.

In 80 dagen de wereld rond ging naar de Oekraïne. Op papier kwam een impressie van Nikolai Prokopenko en in de kom een mintsoep.