De gedachte alleen

In de tijdgeest van vorige week zaterdag, bijna geheel gewijd aan de natuur en het tuinen, kwam ik Nynke Laverman tegen, van wie ik wel eens gehoord had. Ik wist dat ze Fado’s zong in de Friese taal. Het was een lang interview, waarin ze me leidde naar haar nieuwe album Plant en indirect naar het nummer tree tree. Het was voldoende om me direct te raken en me te verdiepen in haar handel en wandel.

Wat een mooi mens, wat een prachtige ideeën, wat een beroerende kunstuiting. Ze heeft onder andere een podcast gemaakt samen met Lex Bohlmeijer met de natuurfilosoof Matthijs Schouten. In een van zijn beschouwingen zegt hij dat we bestaan, omdat de wereld het mogelijk maakt voor ons om te bestaan en dat het niet andersom is. Om meer eenheid te kweken met de natuur geeft hij in de podcast als opdracht om iedere dag vijf minuten lang naar iets te kijken wat niet door de mens gemaakt is.

De podcast is vernoemd naar het nummer Tree Tree van Nynke. In het gesprek schetst Matthijs Schouten in korte tijd hoe we tot het huidige denkbeeld van de Westerse denkwijze over de mens in de natuur zijn gekomen. Aristoteles vond dat alles een ziel had, maar de mens als enige ook verstand bezat. Hij vond ook dat al het lagere ten dienste stond van het hogere. Die ideeën werden omarmd door het Christendom. In de jaren die volgden verdween het idee dat alles bezield was en Descartes deed daar nog een schepje bovenop, door te beweren dat het onderscheid tussen mens en natuur was, dat alléén de mens de geest, de ziel en het verstand bezat. Dat was wat er in het Westen overbleef van de verbondenheid tussen mens en natuur.

https://nynkelaverman.nl/newsitem/podcast-matthijs-schouten

Schouten onderscheidt vier verschillende beschouwingen ten opzichte van de planten en dierenwereld. Nynke leerde van de nomaden in Mongolië een andere manier van natuurbeleving, een zijn met de natuur werd daar een begrip. Alles doet er toe. Wij zijn geneigd om alles buiten ons tot dingen te maken, maar in de ogen van de nomaden daar is alles gelijkwaardig en alles is bezield. Het lied tree tree voelt ook zo. ‘Hè boom, wat vind jij eigenlijk van mij’, vraagt ze. Een groot verschil met onze westerse opvattingen. Toch hebben we de liefde voor de natuur met de paplepel ingegoten gekregen. Mijn moeder maakte ons opmerkzaam op het kleine. Ze hield er echt van. Daarom was het Julianapark ook zo geliefd. Niet alleen om zijn dieren, die ik altijd een beetje zielig vond in de hokken, maar ook om de prachtige oude bomen. Boeiende materie, zowel de podcast en het artikel over Nynke Laverman. Daarna goed naar dat ontroerende lied luisteren. Toen de zaag in de boom werd gezet, voelde ik het gelijk fysiek. Voor mij waren bossen en bomen altijd onderdeel van de sprookjes, van de verbeelding, stille getuigen van de kruiende tijd.

Net kwam er een mailtje binnen met de mededeling dat Pluis jarig is. Haha. Het lijdend voorwerp vindt alles best. Ze ligt lekker onder de sprei en droomt de droom der onwetenden. Vandaag komt er, als cadeautje, geen afgewogen voer in haar bak. Ze heeft een lichte aanleg tot het katermodel. De lieve oude Nemo was met haar damesfiguur twee keer zo slank.

Ook een bericht dat broerlief met veel, nog ongewisse, pijn in het ziekenhuis ligt. Ook iets om wakker van te liggen, wat prompt gebeurde en gelukkig ben ik net op de helft van de blog weer in slaap gevallen, duidelijk om de vermoeidheid af te schudden. Met de woorden van mijn moeder indachtig: ‘Geen zorgen voor de dag van morgen’ zal ik de piekermomenten klein houden, maar toch. Het is een oude taaie, maar vier jaar ouder dan ik. We worden niet bepaald sterker naarmate de jaren lengen. We denken aan hem en misschien verlicht dat al de gedachte alleen.

De reis naar Spanje werd inderdaad een Fiësta in ‘De wereld rond in 80 dagen’, op papier kwam een flamencodanseres van een video-opname van Tablas las Carboneras en op het bord Berenjenas de ‘Cadaques’. Als een engeltje vloog het naar binnen.

Ingrediënten: 1 kilo aubergines/200 ml olijfolie/zout en peper/50 gram geraspte kaas

voor de sofrito: 3 uien/2 blikken gepelde tomaten (uitgelekt en fijngesneden) of 500 gram rijpe tomaten/50 ml droge sherry/150 ml groentebouillon

voor de picada: 2 knoflooktenen/snufje zout/25 gram geroosterde amandelen/wat takjes peterselie

Verwarm de oven op 200ºC.
Bekleed een bakplaat met bakpapier. Snij de aubergines in gelijke plakken en verdeel ze over het bakpapier. Kwast ze aan beide kanten in met olijfolie en bestrooi ze met peper en zout.
Bak de aubergines 30 tot 45 minuten (afhankelijk van de dikte) in de oven tot ze gaar en wat bruin zijn. Draai ze om de 10 minuten om. Maak ondertussen de picada: rooster de amandelen in een droge koekenpan goudbruin. Wrijf in een vijzel de knoflooktenen met een snufje zout tot een fijne pasta. Doe daar de peterselie en amandelen bij en wrijf alles fijn. Zet apart. Verhit wat olijfolie in een pan en bak op een zacht vuur de fijngesneden uien tot ze glazig en een beetje bruin beginnen te worden. Voeg de in kleine stukjes gesneden gepelde tomaten uit blik.
Laat de sofrito 15 minuten zachtjes bakken tot het meeste vocht verdwenen is. Schenk de sherry en de groentebouillon toe en laat nog een minuut of drie zachtjes koken.
Hevel een paar lepels van het kookvocht van de sofrito over naar de picada en roer goed door zodat er een sausje ontstaat.
Voeg deze aan de sofrito toe en laat alles een paar minuutjes doorkoken.

Meng voorzichtig de gebakken plakken aubergines door de sofrito en leg ze in een ovenvaste schaal.
Lepel hierover de rest van de sofrito.
Rasp kaas over het geheel en gratineer in de oven tot de kaas gesmolten is.