Nog even wachten

Terwijl de verkiezingensprogramma’s over elkaar heen buitelden op de andere netten, keek ik naar Andere Tijden. Een van die juwelen van de NTR/VPRO over een geheel andere verkiezingsstrijd. Die van na de tweede wereldoorlog, toen de PVDA werd opgericht, omdat men het tijd vond voor een nieuwe politiek. Met lichte weemoed door de nostalgische beelden, maar ook door de herkenbare verhalen en verklaringen. Wat een verschil van visie.

Daarvoor hadden we met boekenbabbels een zoommeeting. In allerijl had ik gisteren geprobeerd om zuurstofschuld uit te lezen, maar tussendoor moest de Shakshuka uit Saoedi-Arabië gemaakt worden. Met het boek was ik tot de helft gekomen. Echter nu bleek dat we toch nog eerst het boek van Arthur Japin- ‘Mrs. Degas’ zouden bespreken en pas de volgende keer het boek van Toine Heijmans. Adem in en adem uit. Het was fijn om elkaar na zo’n lange tijd te zien en te horen. We hadden eigenlijk meer tijd nodig om elkaar bij te kletsen, dan we tijd gaven aan het boek. Mrs. Degas kreeg een dikke acht.

https://www.vrt.be/vrtnu/categorieen/docu/#categories=docu&searchtype=programs

Dankzij een tv-recensie van Frank Heinen in de krant, kwam ik vanmorgen op het spoor van de tv-zender van het Belgische Eén, waar het eerste deel van de driedelige docu ‘En toen was het stil’ werd uitgezonden. De fotograaf Lieve Blanquaert hield daarin een interview met vijf verschillende mensen, die ofwel iemand verloren hadden tijdens de aanslag op Zaventem in 2016 of er werkzaam waren op dat moment.

Hoe breng je leed binnen. Welhaast voelbaar en tastbaar weet ze het integer onder de aandacht te brengen, onder andere door woord en beeld op een ingetogen manier vast te leggen. Vijf hartverscheurende verhalen, die voorgoed het leven indeelden voor deze betrokkenen van vóór en ná. Maar ook het verhaal hoe het toeval geluk of juist ongeluk bracht, hoe keuzes soms fataal werden of de dans deden ontspringen. Een van de kinderen die aan het spelen was bij een soort speeltuintje, zaten in een speelgoedcockpit en de jongste vertelde, dat ze op het moment suprème dacht dat er een vliegtuig was neergestort, omdat ze almaar op het knopje ‘landen’ in die cockpit was blijven drukken, dat het haar schuld was. De impact wat dat geweest moet zijn voor dat kleine meisje.

Ook een echtpaar wiens kinderen vanuit huis waren vertrokken naar het vliegveld, terwijl normaliter de moeder ze altijd bracht, maar nu thuis bleef op aanraden van haar man, omdat ze het van de dokter kalmer aan moest doen. Het was een verhaal van ‘Als…Dan’, waarbij een grote spijt sprak uit haar houding, haar kijken, de stem. Ondertussen schiet Lieve foto’s op een krachtige en indringende manier. Beurtelings vullen ogen zich met tranen, lopen vol, klinkt een snik, vloeien kleuren in elkaar over, zonder de bijbehorende zoete sentimenten. Wat hier verfilmd wordt, heet waarheid. Niet gespeeld, maar echt beleefd. Aangrijpend, voelbaar.

Het zet tevens aan tot het denken over de mate van toeval in het leven. Hoe bepalend een keuze kan zijn. Welke stappen je neemt als gevaar je leven beheerst, wat je moet overwinnen om zelfs de keuzes te maken wie het eerst geholpen moet worden in nood. een zwarte bal voor de dood, een rode voor ‘komt waarschijnlijk te overlijden’ om door te rennen naar degenen, die het meest bij de hulp gebaat zullen zijn. Wat doet dat met de soldaat, die zijn mannen de opdracht moet geven dergelijke keuzes te maken. Vlak ervoor had hij de pech dat zijn riem brak, terwijl ze op de plek des onheils stonden voor er wat gebeurde. Dus moesten ze even naar het toilet om alles in orde te maken, wilde de broek niet op de knieën zakken Die brekende riem was zijn redding. Is dat de dood in de ogen kijken? Is dat de man met de Zeis die beslist, dat je tijd nog niet gekomen is? De tuinman en de dood van Pieter Nicolaas van Eyck. Dat verhaal. Als het je tijd is, dan ontkom je er niet aan.

De docu is de bewustwording voor de kijker. Wat het eigenlijk betekent voor de anderen die achterblijven, hoe het verdriet een eigen leven leidt, hoe verschillend iedereen het ervaart. Bij sommigen sloeg de wereld stil na het afgaan van de bom, terwijl anderen de geluiden niet meer weg weten te bannen. Angst die naar binnen slaat of juist elk beeld vastlegt. Het voortdurend bedenken hoe het anders had kunnen lopen, een lange nawee buiten het heftige verlies.

Het duurt even voor deze confrontatie is weggeëbd uit mijn hoofd. Als afleiding zijn er de geluiden die van buiten doordringen. De kleine kek-kek-kek- geluiden van het illegale echtpaar Kauw. Ze vliegen om beurten heen en weer en maken haast om hun nest op orde te krijgen. Soms zijn de takken bijna zo groot als ze zelf zijn. Zo’n overdwars balk in je snavel zal geen sinecure zijn. Ze gaan er dapper mee door. Het wordt tijd dat ik hier ook de boel bijslof, maar nog even wachten.

Recept van de Shakshura, een vegetarische aubergine/tomaat/eierenschotel uit Saoedi-Arabië, omdat ik daar gisteren heen moest vertelde mijn wijsvinger mij.

Ingrediénten: 1 ui. 2 teentjes knoflook. 1,5 theelepel komijnzaad. 1,5 theelepel paprikapoeder
0,5 theelepel chilivlokken. 1 aubergine. 3 paprika’s. 400 gram tomatenblokjes
1 blokje groente bouillon. 3 eieren. 75 gram zachte geitenkaas eventueel vervangen door feta
Olijfolie. Zout. Peper

Bereiding: Was de aubergine, snij in plakken van ongeveer 1 cm dikte en snij vervolgens in blokjes van ongeveer 1×1 cm. Spreid de aubergine over een snijplank en bestrooi met zout. Laat ongeveer 15 minuten het vocht uit de aubergine trekken en dep vervolgens af met keukenpapier. Heb je geen tijd? Je kunt deze stap overslaan, maar de aubergine smaakt wel echt een stuk lekkerder als het vocht eruit is.
Schil en snij intussen de ui en knoflook fijn en bak deze in een scheutje olijfolie in een hapjespan. Voeg de komijnzaad, paprikapoeder en chillivlokken toe en bak deze mee.
Was de paprika’s en snij in dunne reepjes. Doe de paprika in de hapjespan en bak mee. Voeg nu de uitgelekte aubergineblokjes toe en bak de groente ongeveer 5 minuten. Voeg vervolgens de tomatenblokjes, het bouillonblokje en 100 ml water toe. Laat nog 5-10 minuten pruttelen op middenhoog vuur totdat de groente gaar is. Breng op smaak met zout en peper.
Maak nu 3 kleine holletjes voor de eieren en breek 1 voor 1 de eieren in een holletje. Bestrooi de eieren met wat zout. Doe de deksel op de pan en kook op middenhoog vuur voor ongeveer 5-8 minuten. Hou je meer van hardgekookt ei? Kook de shakshuka dan nog een paar minuten langer.
Strooi royaal romige geitenkaas over het gerecht.

Serveer met lavash, een platbrood van bloem, water, olie, zout.