Een juweel van eenvoud en van mogelijkheden

De indeling was snel gemaakt. Iemand voor de groente en de tempeh, flinterdun. Een ander de aardappelen en zuslief het vlees. De snijploeg stond paraat om zus te helpen bij haar Javaans-Molukse maaltijd voor alle mannen die hard hadden gewerkt om het nieuwe huis naar wens te maken. Strippen van de vloer, het verschuiven van de wanden, aanleg van vloerverwarming, verzinken van elektrische draden en het betere stucwerk. Dat betekende dat er vele monden te voeren waren. Haar onvolprezen schoonmoeder daalde neer uit het verleden in de vorm van een briefje met de opgekrabbelde benodigdheden en de recepten. De herinnering van vele feestmaaltijden werd de leidraad. Geduldig wachtten we tot zus voordeed hoe fijn fijn wel niet was als het op de Atjar aankwam. Heel fijn dus. Worteltjes dunner dan Julienne en Boontjes door de helft en dan weer door de helft van de helft. Lucifershoutjesdun.

Er waren stukjes wortel die buiten de boot vielen. Evenals de stukjes rundvlees die ervan afgesneden werden. Iets voor een bouillon om te trekken of een groentensoep, bedachten wij. Van alles wat overbleef werden drie zakjes gemaakt. Na een hele middag snijwerk, kramp in de vingers, een overvloed aan bereidingen en een voorproefje, lieten we zus achter met nog een avondje te gaan. De Tempeh moest nog gebakken, de Rendang en de Ajam op smaak gebracht en de voorbereidingen voor de Sajoer boontjes getroffen. Thuis was er de volmaakte stilte, poes Pluis, de wollen plaid om onder te kruipen en een knie die opspeelde. Te lang gebogen gezeten. Op het fornuis prijkte een prachtige blauwe koekenpan , die voortdurende uitnodigde om ‘Blauw, blauw, hemelsblauw’ te zingen naar de evergreen van A.M. G> Schmidt. De nieuwe inductieplaat van zus herkende de pan niet als pan en dan sloeg het ding niet aan, of zo. Het fijne weet ik er niet van met mijn oude vertrouwde gasfornuis, maar een aanwinst was het.

Op datzelfde ouwetje staat nu het rundvlees te trekken, ui, foelie, kruidnagel, laurier, bouillonblokje, gkeneusde peper en de restjes vlees. Goed voor het katterige gevoel op deze sombere dag. Vanavond valt er geen I.M. te kijken. Morgen pas weer. Ik vond het nog wel zo’n passend einde om dit jaar ten grave te dragen. Nou, dat is wel heel rigoureus. Ik moet bekennen dat deze verstilling vooral ook veel pareltjes heeft opgeleverd. Vooral het allereerste isolement met een totale stilte, maar een natuur die jubelend ontwaakte en vogels die zich van alle gevaren vrij waanden, zonder de overdosis geluid en fijnstof. Eigenlijk was het aantal momenten van bezinning dik gezaaid geweest en de vriendschappen zochten met name de verdieping. Inkeer na alle hectiek.

Van vriendin kreeg ik begin deze week een prachtig cadeau, over bewustwording en verdieping gesproken. Een in dundruk uitgevoerd boekje van Amy Tan met de titel ‘De Vreugde-en Gelukclub’. De kaft was glanzend rood met mooie bloemen erop, als een Chinese zijden jurk. Je kon het in je rugzakje stoppen als je onderweg zou zijn. De taal was pure poëzie, de beelden die ze opriep een mengelmoes van Chinese oude gewoonten en nieuwe Amerikaanse gebruiken. De dochter van de oude Chinese moeder had ‘meer coca cola gedronken dan verdriet’ toen ze opgroeide in Amerika. Toen de moeder overleed schoof de dochter aan op de stilgevallen plek. De Vreugde en Gelukclub was ontstaan in China tijdens de Japanse bezetting, terwijl het geweld om hen heen woedde. Vier Chinese vrouwen ieder op een punt aan de Mah Yongtafel. Eerst het feestmaal daarna het spel en daarna de mooiste verhalen van hoop en verlangen. Troostrijke verhalen om de gruwelijkheden te ontvluchten, met als enige ontsnapping de hoop. Feestmaaltijden met Dimsum in alle soorten en maten om het geluk gunstig te stemmen.

Andere mensen in hun omgeving waren verbaasd. Zoveel ellende en verdriet en dan niet treuren. De vrouwen antwoorden: ‘Het was niet dat we geen oog of hart hadden voor het verdriet, maar wanhopen betekende terugverlangen naar iets wat al verloren was.‘ De hoop op betere tijden werd levend gehouden en de avonden brachten veel vreugde. Een Vreugde-en Gelukclub waar niet alleen de verhalen werden gedeeld, maar ook doorgegeven. Een staaltje van overleven in barre tijden. Om te koesteren, dit kleinood. Een juweel van eenvoud en van mogelijkheden.