Fit als een hoentje

Het beetje licht van buiten trok lange schaduwen op de muur. Het ruisen van de wind door de kale boomtakken voor het raam wilde maar niet over gaan in een zoet slaaplied, maar bleek een ‘wake-upp call’ van formaat. Het maakte eerder de schaduwen los en vormde ze tot iets wat vroeger angst inboezemde, omdat het een eigen leven leed. Grijparmen, grote reuzen, lelijke kobolden bevolkten dan de kamer en zorgden ervoor dat diep weggedoken onder de deken het veilig verklaard gebied die beelden liet verdwijnen. Af en toe zwelde de wind aan en werd het ruisen opgezwiept tot een golf van aanstormend geweld. Met slaap die ergens achter bleef steken en de zeurende pijn van knapknie, waardoor het opkrullen niet lukte, bleven gedachten door het hoofd spoken. In de wetenschap dat na de ontlading tijdens het schrijven er ruimte zou zijn voor leegte. knipte ik het licht aan en de computer. Dan maar gedachten lozen en zien waar het schip stranden zou.

https://www.npostart.nl/AT_2114923

In een poging slaap op te wekken was er op uitzending gemist een documentaire op NPO start over de kunstenaar Andrew Wyeth. Daar had ik nog geen werk van gezien, ook al was hij in de jaren zestig geliefd in Amerika en had het MOMa een van zijn doeken aangekocht. Wat een fantastische en markante man. Hij woonde op het platteland in Pennsylvania en Main en had zich aangewend om zo te weven met zijn naaste buren dat hij onbekommerd al wat hem opviel, vast kon leggen in snelle schetsen om er later zijn doeken mee te vullen.

Indringende momenten van de tijdsgeest, waarbij hij zijn modellen kon visualiseren in hun obsessies of hun eigen waarheid. De buurman, jager en slachter, werd in het lege huis, slechts als een bord en een mes, gevangen in het late zonlicht, de grommende hond buiten een boomstam met rafels, die op de verscheurende tanden leken van het woedende dier.

Het meest wonderlijke aan de schilder was dat hij er verborgen werk op na hield. Hij had de struise Pruisische buurvrouw vereeuwigd op doek. Er waren veel naakten bij. Niemand wist ervan. De ‘Helga Pictures’, 247 in totaal worden tot zijn beste werk gerekend. Bij het publiek was hij geliefd met zijn Magisch Realisme. De critici vonden het maar niets. Hij werd weer gerehabiliteerd in de nieuwe eeuw die aanbrak en waar weer een podium was voor het realisme. De plotselinge dood van zijn vader was voor hem, mijns inziens, de aanleiding om juist de afwezigheid te schilderen. Verlatenheid, dood, de ruigheid van het bestaan, het kleine leven om hem heen.

https://www.npostart.nl/AT_2145403

De docu in close-up duurde nagenoeg een uur. De wind was alleen maar toegenomen. Het licht bleef aan. Sinds jaar en dag had ik met licht aan geslapen. De laatste tijd kon het weer uit, maar het donker gaf ook de aanleiding tot het wakker liggen en luisteren. Nu viel er zoveel te beluisteren, alles kraakte en zuchtte onder de beukende windvlagen, dat het ondoenlijk was. Licht aan en zie daar. Binnen enkele secondes besloten de slaapnimfen achter mijn oogleden te dansen en te dansen. Een verkwikkende slaap tot zoonlief de trap afliep. Het was nog donker.

Hetzelfde foefje, een docu over Richard Estes, een schilder in New York die middels ruitenspiegelingen de meest indrukwekkende beelden van het New York uit de jaren zestig neerzette. Een totaal ander schilder dan Andrew Wyeth, maar minstens zo boeiend. Mooie documentaires van Close-Up, die een volledig beeld geven van de kunstenaar en zijn manier van kijken, observeren, het onderwerp en het schilderen zelf. Tot en met het palet aan toe mogen we bij hem binnenkijken.

Na die informatie de computer uit, de kussens opschudden tot maatje wegzinken en de ogen sluiten met het licht aan. Daar waren ze weer. Slierten dansende zoete slaapstrooiers. Het ruisen van de wind werd muziek op de achtergrond. De oorzaak van de slapeloze nachten was gevonden. Met een gat in de dag werd ik wakker. Fit als een hoentje.