Chapeau

De krant van deze ochtend, een titanenklus, maar zelf gehaald met knapknie, de lange galerij, vier trappen af, vier trappen op. Als beloning koffie en een boeiende kijk, in de theaterbijlage, van de hand van Vincent Kouters in het leven en de visie van regisseur Eline Arbo. Ze komt uit Noorwegen en is geworteld in een progressief gezin met een kunstenaar als moeder en een socioloog als vader. Maatschappijkritische, actieve ouders, die dankzij hun wekelijkse demonstraties met de andere bewoners van de straat derhalve in ‘de communistenstraat‘ woonden, in het Groningen van Noorwegen. De kinderen demonstreerden mee, maar het afzetten tegen haar ouders bleef niet uit. Ze ergerde zich aan het zwart/wit denken en daardoor kristalliseerde ze eruit, dat dat verzet tegen de maatschappij vooral gericht was op zichzelf. ‘Kijk eens wat een goede progressieve mensen wij wel niet zijn’.

Toch waren de demonstraties met hun discussies erna de bakermat voor haar eigen vorming. Ze ontwikkelde een ander activisme. Aanvankelijk gebeurde dat in moralistische cabaretvoorstellingen, maar daardoor wist ze dat ze regisseur wilde worden. Omdat de opleiding in Noorwegen erg klassiek was en ze het spel van de Nederlandse en Belgische theatergroepen veel eerlijker en directer vond, koos ze voor de regieopleiding aan de Amsterdamse toneelschool. Haar afstudeervoorstelling was ‘Manifesten en Antigone’, over hoe je idealisme om kunt zetten in actie. Zoals Vincent Kouters het benoemde: Daarmee zette ze de toon voor een oeuvre dat activisme paart aan realisme. Ze start met een thematiek, waarbij het niet om het toneelstuk zelf gaat. Het doel heiligt de middelen. Ze schrijft en herschrijft klassiekers en kiest stukken uit waarbij ze daarin volkomen vrij haar gang kan gaan.

Het verhaal trof mij omdat haar uitleg over haar werk over emancipatie, klasseverschillen en idealisme gaat. Dat zij die op deze manier aanpakt, tekent het verschil met het activisme van haar ouders. Denk aan ‘Black lives matter’, ‘#Me Too’ en ‘het klimaatactivisme’. ‘Het hedendaagse activisme acht de wereld hoger dan de eigen levens. Het draait niet om ons, maar om de anderen en de aarde zelf ‘. Een ontwikkeling die verbetering betekende en waar die ouders ooit, lang geleden, de aanzet toe zijn geweest, omdat het haar tot denken aanzette en haar de wetenschap bracht om iets op een andere manier aan te pakken met open blik en een bredere kijk. De diepere gelaagdheid van het leven als het dergelijke effecten sorteert. Haar ‘doorvoelbare’ theater past naadloos in deze tijden, waar het recht zich roert en vraagt om een open en eerlijke kans. Een wereld die zich bewust is van de noodzaak zo’n heldere kijk te behouden en mee te voelen tot het recht zegeviert. Een zo’n artikel in de krant is voldoende om de positieve ondertoon te laten desemen in eigen denken en zijn. Voeding voor de geest. Wat mooi dat ze voor zichzelf heeft uitgekristalliseerd, wat ze wil doen om haar visie te gronden, deze weg gevonden heeft.

Plaatsvervangend trots ben ik op deze generatie, die, zoveel meer inzicht heeft in waar ze staat en waar ze naar toe wil, dan ik op die leeftijd. Het resulteert in effect, door zich te laten horen en zich kwetsbaar op te stellen, de vele meningen indachtig, en toch trouw te blijven aan zichzelf en de wereld. Het zet mensen aan tot denken en kweekt op die manier bewustwording over ons handelen. Daar neem ik graag mijn petje voor af. Chapeau.