Een cadeau van tijd en verrijking

In de tijdgeest van 7 november stond een interview van Marijke de Vries met de Vlaamse auteur Koen Sels. Hij had de roman ‘Gloria’ geschreven over de omwenteling die het vaderschap in zijn leven bracht. Het voelde voor hem als een afscheidnemen in plaats van een verzoening. Hij worstelde met zijn gedachten en vroeg zich bijvoorbeeld af of hij tegen zijn dochter, die graag in prinsessenjurken loopt, moest vertellen ‘dat prinsessen stoer en dapper zijn. ‘Zijn dat de gewenste karaktereigenschappen? Ik denk juist dat de wereld meer zogenaamd vrouwelijke eigenschappen kan gebruiken’ wierp hij lachend op. Een zoeken en spitsroeden lopen zo lijkt het. Hij beschreef een moment van het niet willen slapen van zijn dochter en zijn woede daarover. Terwijl hij voorheen dacht nooit kwaad te worden. ‘Zulke momenten zetten aan tot fundamenteel denken: ‘Wat is goed voor mijn kind, voor mij, voor anderen? Het zijn momenten waarop je krachten iin jezelf voelt die je niet kende. Dat je merkt: mijn kind raakt aan mijn egoïsme’. Juist die laatste zin blijft echoën. Is dat zo. Raken kinderen aan ons egoïsme of is dat een persoonlijke beleving. Ik weet wel dat het alles te maken heeft met je eigen gemoedstoestand.

Vaak grensde het opvoeden aan een uitputtingsslag door slaaptekort en net op de momenten dat er een ogenblik rust was, was er wel altijd een verdrietig kind dat om aandacht vroeg. Het waren er natuurlijk in het allereerste begin vier, waarvan de laatste twee een tweeling was. Pas bij die twee zonen begrepen we, dat het heel wel mogelijk was om iets op z’n beloop te laten en dat we niet onmiddellijk in de steigers hoefden te springen om de boel draaiende te houden. Boos resulteerde vaak in wat ik dacht redelijk te zijn en te bespreken. Tot grote hilariteit van de kinderen nu, die het preken vonden en zich heimelijk verkneukelden, hinkstappend van het ene op het andere been, mij het geduld schonken door met een schuldbewust gezicht het relaas aan te horen om daarna te wachtten op de onvermijdelijke goedmaker, het omarmen op het eind. Kinderen zijn wijzer dan je denkt, merk ik nu steeds vaker, door de vele opmerkingen over een bepaalde aanpak in hun jeugd en hun huidige kijk erop.

Wij hadden een om-en-om zorgbeleid. Een pa-dag en een ma-dag. Dat gaf lucht en rede, maar een kind zet je natuurlijk op de loze dagen niet uit. Die blijft in je hart en hoofd zitten. De zeven sloten, zo hadden we van onze ouders geleerd, zijn er overal. Al hadden we ook geleerd, dat je, als je erin was gevallen, er ook weer zelf uit moest kruipen. Een opvatting die veel baat bracht. Toen ze ‘klaar’ waren met opvoeden, konden we al aardig de eigen bonen doppen. Die zelfstandigheid wilde ik wel graag doorgeven en het menslievende. De opvatting dat we maar geluk hadden om hier, in dit welvarende land, geboren te zijn, om breed te denken, over de grenzen te kijken.

Hoe opofferingsgezind waren we als ouders? Wegcijferen was er niet bij, wel de verandering in het gevoel, de grote verantwoordelijkheid, die trok, de moeite die gedaan moest worden om kreukels glad te strijken. Ook die in je eigen hoofd. De financiën waren een belemmerende factor, want daarmee slopen andere sores binnen. Ook toen was de leerschool van vroeger vooral een praktische. ‘Maak van niets iets’. Dat konden wij, de Blueband-generatie. Want zelfs met margarine kon je paaslammetjes maken, de fietsen samenstellen uit de grofvuil-dagen, ’s avonds voorlezen en zingen kon tijdens het was ophangen in het trappengat en van bloem met water had je al snel pannenkoeken om feest te vieren. Het voelde niet als wegcijferen, maar tijdelijk aanpassen en opschuiven, om daarna jezelf weer te mogen uitpakken. Het bleek navenant aan de vorige periode. Een cadeau van tijd en verrijking.