Een ander licht dat op het kunstwerk valt

Buuf had een gat geslagen in de afscheiding van onze tuinen. Ze wilde er peren- en pruimenbomen in. De wilg was eraan gegaan. Geen probleem. Mooie bloesem in de lente, moet je maar denken. Roodborst zal het grillige hout missen. Vandaag gaat haar buurman mij helpen de iep te slechten, als er goede zin is tenminste.

Er was nog steeds veel werk te doen in de tuin, maar mijn hoofd dacht te gaan penselen. Te lang geleden alweer. De luxaflex omhoog, zodat het herfstlicht het atelier oplichtte en aan de slag. Portret oefenen vanuit de losse pols. Ik wilde niet langer ruit, carbon of houtskool gebruiken, het ging me om de impressie, dan maar minder gelijkenis. Vooraf een praatje met de buuf. De jonge vriend van de oude kwam met een allergrootste grijns vertellen dat hij jarig was en hij had wat Turks Fruit op een schelp in zijn handen. Daarna kwam hij met de vraag of ik zijn Soedanese schotel bliefde, natuurlijk graag zelfs. Hij waarschuwde dat het pittig zou zijn. Met mijn boerenkommetje tot de rand gevuld en een heerlijke injera er bovenop, een pannekoekje van water en meel, keerde hij weer. Op zijn gezondheid en met een duim omhoog was het heerlijk genieten. Daarna op volle kracht vooruit. Eerst een schets met houtskool, daarna direct met de verf op het doek. Het ging van een leien dakje, de foto was op ware grootte en dat maakt het een stuk makkelijker. Eer ik er erg in had, was het kwart over vijf. De kou sloop binnen en het werd al wat schemerig. Tijd om in te pakken. Morgen was er weer een dag. Moe maar voldaan.

Vanmorgen eerst de krant en de stapel oud doorgespit op nog meer bruikbare foto’s, want oefening baart kunst. Tussen alle bedrijven door is het genieten van het nieuwe boek: De Kunstmeisjes. Een draak van een titel tot je begrijpt hoe ze het bedoelen. Ze hebben een fijne schrijfstijl en een brede kijk op de zaak. Er komen vijftig kunstwerken van zeer uiteenlopende stijlen en onderwerpen langs. Het is een verademing. De bredere kijk op het doek. Ooit deed ik mee aan een tekensessie in het Gemeentemuseum in den Haag. Er hingen doeken van Breitner en Israels. We moesten een doek dat ons aansprak uitkiezen en de bijbehorende vragen, die we doorgekregen hadden, beantwoorden. Te beginnen met een omschrijving van wat je zag. Het was fijn om te doen. Uit de hoeveelheid vragen filterde je op het laatst een gedicht.

Ik koos de Breitneriaanse ‘Waspit’, een vrouw die met opgeheven rokken langs een huis wandelde. Natuurlijk werd het lopen ‘een haastige tred’, maar later, veel later pas, vermoedde ik dat je vroeger altijd de rokken opschortte bij slecht weer of een vuile grond. Een race tegen de tijd, was de gedachte achter het vers.

Helemaal alleen te zitten in een zaal van een musem en je terug te wanen in de tijd van Breitner, een te worden met het onderwerp, was een unieke ervaring, die nooit vergeten wordt.

Met het Boek de Kunstmeisjes van Mirjam Kooiman, Nathalie Maciesza &Renee Schuiten schuifel je langs elk kunstwerk, duikt even de tijd in en vergeet de rest. Ik ga weer vaker met een schets en notitieboek langs de musea, zodra het weer kan. Tot dan laaft de geest zich aan een ander licht dat op het kunstwerk valt.