Buiten waait de wind het zeeverlangen los

Zandstralen en zonnestralen leveren nieuwe energie. Uitwaaien aan het strand van Noordwijk met haar wisselende lucht, vijftig tinten grijs en hier en daar een stralenkrans van licht. Soms piepte de zon tevoorschijn en zette het wit van de rollende golven verblindend aan. Korrels zand stoven in rollende vaart voorbij en bracht de verte nog uitgestrekter weg, het strand praktisch verlaten. Hier en daar een Breitneriaanse schim of een zwarte vlek, dat hond bleek te zijn. Adembenemend mooi, de natuur, als een belofte voor de toekomst. Onstuimig maar verlicht.

Een cadeau na het bezoek aan mijn oude stad, waar ik een aantal jaren woonde en dat niet meer terug te herkennen was op een paar vertrouwde, niet gemoderniseerde plekken na. De namen waren bekend en het geheugen groef gaten, om het beeld van ooit te voorschijn te halen, maar werd overschaduwd door wat er nu was. De Lammermarkt met de molen, herbergde een fijne parkeergarage, waar de blauwe prins mocht uitrusten met vlakbij de plaats van bestemming. De diepste parkeergarage van Nederland. Vrij aan de oppervlakte liet ik de kleine blauwe achter. De Oude singel bleek er achter te liggen. Voordat er vanaf donderdag geen cultuur meer te snuiven valt, anders dan in boeken of via de media, dan nog een bezoek aan Museum de Lakenhal en tegelijkertijd een tocht door het geheugen, was mijn idee geweest. Claudy Jongstra en haar sculpturale werk. Bovendien was ik na de restauratie van het oude gebouw er nog niet binnen geweest. Het museum is gesitueerd in de oude Lakenhal uit 1640 en sinds 1874 het gemeentelijk museum van Leiden.

Dwalen door een oud pand is op zich al verrukkelijk. De krakende vloer, de oude binten, zonlicht door gebrandschilderde ramen, het uitzicht op de Oude singel leggen de tijd stil en doen het heden verbleken. Dwars door alle oudheden heen zijn werken te vinden van de hand van de kunstenaar, die kleurt en weeft en wolt en verwondering wekt met haar grote lappen tot huid geweven, bloederige en bleke accenten verwerkt ze erin en brengt me door de opstelling bij de bungelende karkassen van vroeger, die bij de slager hingen aan de kant van de klanten. Mijn kleine kinderogen zogen die verschrikking op en ik weefde er ook, bleek later, onrustige dromen mee.

Het intense nachtblauw van haar werk ‘Nine’en ‘Cosmic Cry’, dezelfde tinten die te herleiden zijn naar het beroemde Leidse Laken. De pigmenten ervoor haalt Claudy uit zelf geteelde indigo-, wede- en meekrapplanten. Het is een prachtige diepe kleur. Tegelijkertijd is het een vingerwijzing naar de monocultuur en de landschappen die met zonnepanelen worden bedekt. Een sympathieke maar evenzo een dringende waarschuwing om alert te blijven.

Boven niet alleen de oude instrumenten en het werktuig uit die oude lakenhallen, maar ook het vergelijk met haar werk en dat van de oude geschiedenis van dit Leidse laken. Geheimzinnige flessen vol met bloemtoppen en kruiden, een gedroogde bos wede op de grond. Ook hier krakende binten en de fluistering van eeuwen her. Een lafenis in deze chaotische tijd.

In de winkel beneden snuffelen mijn vingers langs ruggen van boeken en kaften tot ik een bordje zie, dat vraagt om alleen dat aan te raken wat je werkelijk wil kopen, maar een boek en zeker kunstboeken moeten gezien worden en geroken, zodat het jou raken kan. De aandacht blijft hangen op het boek ‘De kunstmeisjes’van Mirjam Kooiman, Nathalie Maciesza en Renee Schuiten-Kniepstra, die uitdagen om langer dan 20 seconden naar een kunstwerk te kijken. De grafische afbeelding trekt. Het oog wil ook wat.

Buiten op de stoep waait de frisse wind het zeeverlangen los.