De kracht van de persoonlijkheid

Gisteren viel het verleden in mijn mailbox. Er stond een link bij om aan te vinken. Daarna vloeiden herinneringen en tranen, vertrouwde beelden en de tijd in elkaar. Ik zat op de bank maar zweefde naar het vakantiehuis van nicht en haar man, waar mijn moeder samen met haar broer de melodieën uit het liedjesschrift van hun moeder opvisten uit het geheugen. Ineens, na dertig jaar, die vertrouwde stemmen te horen was zoete vreugde. Samen componeerden ze het beeld in mijn hoofd weer helder.

Het was al een roerig dagje geweest. Kleinzoon vierde verjaardag en alleen de opa en oma en deze oma konden langs komen in het huisje op het Bospark. Zij ’s morgens en ik ’s middags, maar kleindochter was hangerig geworden en had verhoging. Dat ging het niet worden. Om vier uur face-timen met de hele familie was de afspraak. Dan zou hij het cadeau krijgen dat we voor hem hadden uitgezocht.

Ondertussen las ik in een blog van een Lieve schrijfster de antwoorden op een lijst van vragen voor het einde. Overpeinzingen over de wensen die er zijn. Ooit zag ik van mijn lieve moeder zo’n lijst, drie jaar voordat ze stierf. Ze had het haastig op de achterkant van een enveloppe geschreven. Misschien wel nadat ze naar de zoveelste begrafenis was geweest. Ze schreef dat ze nog nooit een engeltje in een zondagse jurk had gezien en dat ze daarom in haar nachtpon en met blote voeten begraven wilde worden. ‘Voorgoed die vreselijke steunkousen uit, dat is pas de ware bevrijding,’ schoot door mijn hoofd. Zonder poespas, dat was onze moeder ten voeten uit. Daarom paste het gedicht op de rouwkaart haar zo goed. ‘God zit niet op een troon van chroom en nikkel/soms zit hij in een oude pereboom en merelt/soms staat hij op zijn hoofd in een klein kind’. Het is het begin van een gedicht van Bertus Aafjes, dat haar tocht mocht begeleiden en dat het leven samenvatte in de eenvoud ervan.

Ik maak geen lijstje, maar weet wel wat ik wil en zal het boekstaven voor de familie. Geen begraafplaatsen voor mij, maar een natuurgebied, onder een boom, waar in de lente om vijf uur de merel haar ochtendzang jubelt, boomkruiper en -klever elkaar passeren op de stam en eekhoorn een weg roetsjt naar beneden. Vogelvolk in de lucht, de gravers tussen de wortels. Geen milieu-onvriendelijke materialen maar een lakentje of riet, dat voeding geeft aan de bodem.

Het samenzijn ter plekke rond ‘mijn’ boom met een bonne Blanc of een Eau de vie zonder alcohol. Schrijf wat, zing wat(A.M.G. Schmidt), strooi wat bloemen hier en daar en geef iedereen een vleugje patchouli. Lievelingsboom is berk, vanwege haar vlinderachtige uitstraling en het licht en de lucht erin, haar ritselende bladeren. Daar mag mijn stofmantel heen, als de ziel aan het reizen slaat. In de lente ben ik de merel die merelt, in de zomer de gierzwaluw die langs scheert, een vlinder of een libel en in de winter de roodborst, die nieuwsgierig naderbij hipt. Verzinnebeeldt het gemis, het verzacht. Dat zijn de wensen, meer zijn er niet.

De laatste vraag in de reeks is of er angst is. Nee. Het leven heeft veel gebracht en veel rijkdom gegeven, mijn gedachtengoed heb ik uitgeschreven. Leven en dood zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, ze houden elkaar in stand. Het een zou niets zijn zonder het ander. De dood heeft altijd met me meegelopen. In de ziekenhuizen waar ik werkte, privé en om me heen. In mijn beleving is het geen donkere schim met Zeis, maar vleugels die je dragen naar het licht, zoals een mooie droom je daar kan brengen. Wijselijk mogen we er een eigen invulling aangeven, want dát is de kracht van de persoonlijkheid.