Een optimale stille nacht

De melding aan zoonlief dat ik, voor alles dicht ging, nog even een kerstboom op de kop wou tikken, gaf een laconieke reactie. ‘Ja, dat wou ik voor je doen. Als verrassing, maar ja, nu is het geen verrassing meer, hè’. De lieverd. Het bleef een fantastische geste. Want het feit dat ik niet naar de verkoopplaats hoefde te gaan, de boom met veel gesteun en gekreun de auto in en eruit zou moeten werken om ze daarna vier trappen op te sjouwen met knapknie en al, werd me nu bespaard. Een halve ochtend later stond er een lieve boom op juiste grootte in haar netje te wachten op de verlossing.

Wij hebben een diepe kast onder de trap. Juist omdat die zo diep is, verdwijnt er veel in wat ‘even’ uit het zicht moet. Lege dozen van apparaten, latjes, stokken, de kinderstoel met haar losse poten, een oud hangmatje voor Pluis, zakken en tassen en oude kleren voor de kringloop, een oude snijmachine, een broodtoaster, gereedschap en natuurlijk, ergens helemaal onderop, een tas en een doos met kerstspullen. Kerst zou kerst niet zijn als het zuchten en steunen zou ontbreken.

Daarna, bij het gedwongen uitrusten omdat knie protesteerde, monsterde mijn blik de kamer op zoek naar een strategische plek. Een kerstboom diende in mijn optiek vrijuit te gaan om ten volle in haar korte glorietijd bewonderd te kunnen worden. Anders dan andere jaren met de twee grote doeken voor zoonlief bij het raam, zou ik een plekje vrij maken op de hoek van de zuil waar de trap in huisde, midden in de kamer. Eerst moest de kamer omgebouwd worden. De grote tafel tegen de lange muur. Er kwam toch niemand voor een kerstdis. Het kleine ronde tafeltje met de boeken zou als verhoger dienen. Het verdween onder een oude nachtblauwe lap. Zoonlief zette het boompje met kluit in de pot er bovenop.

Met de schaar werd ze bevrijd van het net en zichtbaar gelukkig vielen de takken gracieus naar opzij. Verhalen van ‘Het vergeten boompje’ en de ‘De kerstengel’ kwamen bovendrijven. ‘Midden in de winternacht’ ook, al was dat eigenlijk te hoog voor mijn bereik. ‘Laat de citer slaan, blaas de fluiten aan’, zong ik luid, terwijl tak voor tak de boom werd aangekleed met lichtsnoeren, keurig opgevouwen rond het kartonnetje zoals dat vroeger al gebeurde, ballen, vogeltjes. Pluis speelde met een kerstkleed, dook eronder, kwam weer boven en gleed ermee door de kamer, waarna ze afwachtend zich verschool achter de bank. Een poezenpoot is gauw gevuld.

Ik had meer lichtsnoeren dan verwacht. Er ging er nog een voor het raam en een in de keuken. Kerstmis betekende verlichting in alle opzichten. De krans van hout met het blikken hart mocht traditiegewijs aan de deur als welkom en terwijl Mark Rutte zijn boodschap door de aether liet schallen, zongen mijn engelen onverdroten voort. Een avond in zoete herinnering. Natuurlijk mocht Herman van Veen niet ontbreken. De kinderen waren er jarenlang alle kerstdagen mee opgescheept geweest. Wat voor mij lieflijk gezang was, moest voor hen haastwel gruwelijk klassiek geklonken hebben. Maar juist de barokke klanken pasten voor mij bij de sfeer. Zoetgevooisde klanken voor bij een kerstontbijt en een biografie van Carry van Bruggen, een van mijn lievelingsschrijvers, ernaast. Het had de prachtige titel ‘Er is geen ander zijn dan anders zijn’ van de hand van Barber van de Pol las ik in de Tijdgeest van twee weken geleden. De biografie bleek voor bijna de helft een autobiografie van de schrijfster te bevatten. Ongeschreven spiegelen hoort erbij. Het optekenen in de biografie was weer een ander verhaal.

Van mijn onverbiddelijke zelf moest ik eerst de opgehoogde boekentoren uitlezen, eer ik deze zou aanschaffen. Daar was ruim tijd voor in de komende weken. Ergens doemde het beeld van een stalletje op. Erbij stond geschreven: ‘Ooit begon de viering van kerst in eenvoud’. Daar viel geen speld tussen te krijgen. Kerstmis 2020: De boom, de barok, het boek. Drie B’s voor een optimale verstilde nacht.