Om wakker van te liggen

‘Zachtjes tikt de regen’, zong Rob de Nijs mijn verleden bij elkaar. Een zolderraam, de vage contouren van wat ooit mijn zolderkamer was en waarvan ik me alleen nog het zolderluik kan herinneren, droomden binnen. Het bleek een illusie. Het tikte niet, er kletterden slagregens tegen het raam. De realiteit was andere koek dan de zoete herinneringen. De volle maan ging schuil achter een dik en nachtelijk zwart, plausibele verklaring waarom wakker worden en blijven onomkoombaar leek te zijn.

Pluis, huiselijk opgekruld en behaaglijk op de sprei tegen de warmte van mijn onderbenen aan, deed waar ik naar verlangde. Om de tijd stuk te slaan een puzzeltje gedaan, gelezen hoe Edgar Degas kennis maakte met zijn nichtje, waarbij vanaf de eerste ontmoeting de lieflijke ondertoon gezet werd, met veel aandacht voor het detail, een schilder waardig. Japin op z’n best in Mrs. Degas, hij schilderde sfeer met woorden, zoals Degas zijn penseelstreken zette.

Langszij kwam de wijze, en bleef hangen op mijn netvlies. Hoe hij vanuit een vakantie in Spanje ineens door de deur kwam van de kleine stacaravan in Friesland. Ik was 18. Nog ervoer ik het gelukzalige gevoel, dat me toen doorstroomde bij die gewaarwording. Dat het vasthouden ervan verdween in de hectiek van alledag met de jaren was een natuurlijk verloop. De beslommeringen om werk en studie vraten de tijd met een gretigheid, die weinig anders overliet. Liefde werd uitgestrooid over de cavia, woestijnratten en het konijn. Zelfs een blauwe maandag wat vogeltjes. De romantische gedachte erachter was die van een zoetgevooisde zanger in een antieke kooi, die ijle trillers zou fluiten voor het raam bij het vangen van de laatste zonnestralen, maar de kooi benauwde me. Vleugellam is iets wat nooit zou moeten zijn en wat toch gebeurde. Langzaam maar zeker. Een gouden kooitje deed daar niets aan af. Vliegen, de vrijheid tegemoet. Heb nooit de wisselwerking gelegd tussen wat overrompelde en de queeste. Soms zouden de schellen eerder van de ogen moeten vallen. Het gras bleef groener, tot ik leerde zelf te zaaien en te maaien. letterlijk en figuurlijk.

Overpeinzingen en Degas bij vlagen er tussendoor. Soms vielen de ogen toe, zo moe. Dan was het tijd om slaap weer te proberen, maar Klaas Vaak bleef verre van mijn sponde en Pluis maar ronken, jaloersmakend hard. Toch wat weggedoezeld. Nu is het vroege ochtend. Weer klettert de regen. Ik wilde gisteren de gouden ketting van Kluivert schilderen op het doek voor zoonlief, maar de goud-oker lag op de tuin in de kist, ik wist precies waar. Daar is niet hier, dus resulteerde het overschot aan tijd in een dwars-door-de-koelkast-recept met alle puntpaprika’s en winterpenen, tomaat, uien, knoflook, champignons, krieltjes en bosui. Kruiden met Ras el hanout en bouillonblokjes, geroosterde pompoen-meergranenbrood met brie erbij en klaar was de soep. Voedzaam en een welhaast lege groentenla, eer het bederf toe kon slaan. Wie niet snel is, moet slim zijn in variatie op een thema.

Een aangrijpende foto in de krant van gistermorgen. Een vrouw van 72 zit in haar schamele hutje en nu er een vredesakkoord over Nagorno Karabach rond is, willen de Armenen in grote getale de enclave verlaten uit angst vermoord te worden. Een indringende beeld dat daar gegeven wordt. Ze zit er met haar enorme benige lange handen werkloos op de knie en het beeld straalt gelatenheid uit. Een vrouw vier jaar ouder dan ik. Niet welgesteld, een kacheltje met een pan erop, een brits en dat is wel zo’n beetje de inrichting van het huisje. Daar heb je dan je leven geleefd, een toekomst op-en-afgebouwd en dan worden ten leste je kanskaarten op een rustige oude dag uit de handen geslagen. Een onmogelijk hard gelag voor haar en al die anderen. Wij zijn in de schoot van de welvarendheid geworpen. Een gedachte om wakker van te liggen.