Van harte uitgenodigd

Gisteren kwam er een lief gesproken bericht over de app van mijn kleinzoon van 6 jaar. Hij vertelde dat hij kunstenaar wilde worden, ‘Net als jij’. Even later nog een gesproken bericht:”En oma kunnen we dan naar waar al die bomen zijn, dan kan ik een boom tekenen…’Dat was op het antwoord van mij dat ik een schetsboek voor hem zou kopen en dat we dan samen uit tekenen zouden gaan. Mijn hart was al gesmolten voor deze kleine ‘grote’ creatieve geest, maar hiermee voelde ik me extra vereerd. Ik maak deel uit van zijn leven.

Vanuit een ander perspectief kijken

Natuurlijk streelt het mijn ego. Het was een mooie tegenhang voor de repliek van een mijnheer die dag, op mijn manier van schrijven. Hij heeft er een hobby van gemaakt internet af te struinen en mensen de grond in te boren, om daarna te genieten van de reacties die hij losmaakt en die hij als losse eindjes laat voor wat ze zijn. Woede, die onbeantwoord wordt, blijft vreten. Hij vond mijn vertelkunst kennelijk te wollig, met mijn bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden en dacht dat ik op die naïeve manier wilde imponeren. Bijzonder, hoe snel mensen denken je te kennen en te kunnen doorgronden. Op zijn FB pagina stond de lol die hij om de reacties had en hoe hij genoot van de emotionele uitlatingen. Kritiek vind ik fijn. Daar heb je wat aan. Dat is wat anders dan iemand jouw mening in de schoenen schuiven. Of je iets mooi of lelijk vindt is persoonlijk en ieders goed recht.

Een open blik

Een van mijn filosofielessen gaat over iets mooi of lelijk vinden. Tijdens de reflectiekringen bekijken we steevast de werken, die gemaakt zijn. De leeftijd in de groep varieert van vier tot zes jaar. Het is boeiend om de kinderen in niveaus te leren denken. Ontwikkeling is iets dat altijd een rol speelt, maar in zo’n vroeg stadium kan het heel belangrijk zijn. Wat maakt dat bij de een het krassen als zodanig wordt opgevat en bij de ander veel meer als deel van het geheel. Waarom klinkt emotie zo door bij de een, meer dan bij de ander. Wat maakt kleurgebruik belangrijk. In een notendop ervaren ze te kijken en te ontvangen. Dat er iets gebeurt daar binnen in die koppies is te merken aan de rake opmerkingen, die er los komen. Het allerbelangrijkste is het kunstwerk centraal stellen en er eerst eens alleen maar naar kijken, je ontvankelijk maken om het binnen te laten komen. Wat zou de kunstenaar bedoeld hebben toen hij of zij tot dit werk kwam. Mag het dan ook gewoon de vreugde van het doen zijn en moet er altijd een bedoeling achter zitten.

Opperste concentratie

Door er zo  mee om te gaan krijgen ze met de paplepel ingegoten dat het nuanceren van de beoordeling belangrijk is. Kritiek mag, als je er wat mee kan, Als je iemand afbrandt zegt dat doorgaans meer over jezelf dan over een ander. Een vierjarige heeft nog niet de vaardigheid van een zesjarige, maar kan in de expressie overweldigend beeldend zijn en iets kan technisch perfect zijn, maar toch niets oproepen of losmaken en zelfs dat is dan persoonlijk. Wat dat betreft had de dichter Willem Kloos gelijk. Kunst is de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie.

De ene boom is de andere niet

Het mooie grote zwarte schetsboek ligt klaar, de potloden zijn geslepen. Eerdaags trekken we er op uit. Grote vrouw met kleine man. De verwondering als grondslag én een open blik.  De ene boom is de andere niet. Daar kan de belerende criticus nog wat van opsteken. Hij is van harte uitgenodigd.