Het kader.

A:Vandaag heb ik J. gebeld. Hij durfde mij niet te bellen. Het was een heel leuk gesprek. Hij klonk als vanouds, we hebben lekker gelachen met elkaar. Hij zei: maar ik ben al bijna 73, ik moet eerder dood dan jij en ik zei toen: nou J. dat kan nog steeds, ik ben nog niet dood. Hij vertelde dat er tien (10!) uilen in zijn omgeving zitten, waarvan er een in zijn tuin overdag rust. Alle andere vogeltjes gaan tegen hem te keer, maar hij trekt zich er niks van aan. Je moet maar geluk hebben met een uil in je tuin! Een ransuil. (…) Ik ga lekker slapen, zzzzzzzzzzzzzz later!

Mijn antwoord: Wat ontroerend…..onze erudiete J. en dan plotsklaps niet weten hoe hij het gesprek moet aanknopen met jou! Het is wonderlijk. Zodra mensen geraakt worden tot in het diepst van hun hart, zijn ze vaak sprakeloos. Maar dat komt omdat gevoelens overmannen(overvrouwen/overrulen) Alles wat men zeggen wil, lijkt eigenlijk nooit te vangen in woorden, die verwoorden wat men voelt. Het is te armzalig!

Vriendin en J waren hele goede vrienden en collega’s. Zo zie je maar hoe moeilijk is in te schatten, hoe een ander denkt of voelt. J. heeft waarschijnlijk iedere dag aan haar gedacht, maar kon de moed niet opbrengen om haar ziekte bespreekbaar te maken. Hoe blij zal hij zijn geweest met het telefoontje van haar  en de wetenschap, dat er buiten de kwaal op zich A. tot op grote hoogte respectabel zichzelf was en bleef. Die link met de buitenwereld was belangrijk.  Het luchtte op om alles te kunnen benoemen van de hoed tot de rand. Pijn mocht gedeeld worden maar ook de doodnormale obstakels, waar een mens tegen aan loopt als een lijf plotseling hapert. Juist de zorg om wat achterblijft, wil je delen. Iedereen heeft een klankbord nodig. Mensen in de naaste omgeving zijn te dichtbij. Het was een waardevolle periode voor ons allebei.

Dat die mogelijkheid er is, weekt eenzaamheid los van alleen door het leven gaan. Er zijn diverse manieren om met iemand op te lopen. Bij sommige duurt dat slechts een periode lang, doordat je ze uit het oog verliest of omdat de gegeven tijd inbreuk doet en soms duurt het een mensenleven. De natuurlijke afstand maakt het boeiend en speciaal.

Juist omdat die factor weg viel, konden wij over al het andere praten. Alle aandacht van iedereen bracht het gewone leven binnen met perikelen op school en kleine pareltjes uit de natuur.  Kleine en grote zorgen die van een heel ander kaliber waren dan de hare, maar daardoor des te beter verteerbaar. Alles wat de ruimte in het hoofd weg kon nemen van het denken over de gegeven tijd werd omarmd. Het was de broodnodige afleiding.

Het is een gave en een kunst om door de barrière van pijn heen te breken en oog te blijven houden voor de wereld, die gewoon doorgaat met ademhalen. Ik zag van de week de documentaire over Zaventem waarbij de betrokkenen vertelden wat er met hen zelf gebeurde toen letterlijk en figuurlijk de bom barstte. Man en paard werden niet gespaard. Tot in de gruwelijke details viel vooral op hoe beschouwend men op het moment suprême was geweest. Het leven had een vlucht genomen.

Dat kaderen is een noodzakelijkheid om de werkelijkheid aan te kunnen. Het tij valt niet meer te keren. De feiten liggen in brokstukken op de straten en in de tunnel. De angst slaat gillend tegen de wanden op, maar de wereld vernauwt zich tot je eigen bewustzijn voor een overlevingstocht bij uitstek.

Het kader.

Het boek het Puttertje van Donna Tartt vang aan met een beschrijving van een overlevende van een mogelijke aanslag. Bij het lezen ervan prikte en schuurde de benauwenis en het stof tot diep in mijn huid en plaatsvervangend zocht ik mee naar de ontsnappingsmogelijkheid. Overleven tot in de aard van het detail, tot op de letter. Mails worden strohalmen, gierzwaluwen zielendragers en akelei en stokroos troostgevers. Het kader, de afleiding, de kleine details, maken het leven weer heel.