Op de juiste plek

Klaarwakker had het hoofd besloten, maar het was pas drie uur. Dan maar eerst een puzzeltje, slaapverwekkend als je teveel woorden tegenkwam die je niet kon oplossen, een kijkje op internet, het boek Zuurstofschuld uitlezen, nog een artikel, weer een puzzeltje. Dan toch maar weer opkrullen en de ogen dicht. Als het hoofd haar eigen leven gaat leiden, is voor mij het hek van de dam. Dan past ze niet meer in het door mij vurig gewenste kader, waardoor ik vervolgens al die nachtelijke sluiproutes bewandel om haar weer te sussen. En het is geen volle maan. Eindelijk, na een grote kop koffie, belandde ik tegen een uur of vijf in de wonderlijke wereld van de droom om alleen flarden te onthouden.

Daarna volgde het restant van de film Romy’s kapsalon, waarbij sommige situaties zo goed voor te stellen waren en andere weer te weinig uitgediept. Maar de onrust en de verbazing over de oma, die beginnende Alzheimer heeft en dat ontdekt en de snelheid waarmee het herkenbare leven weggeëbd is op zich al voldoende om te boeien. De woede vooral als je het gevoel hebt dat anderen jouw leven willen sturen en je zelf de grip verliest. Daarbij glij ik als vanzelfsprekend terug in de tijd naar de jaren waarop mijn vader zijn zelfstandigheid met de dag afkalfde, maar heel traag. Alles bij elkaar heeft het wel 11 jaar geduurd totdat de geest het opgaf. De enige hoop die hij na een aantal hersenbloedingen nog had, was dat hij weer zou kunnen autorijden. De auto stond in de parkeerhaven aan de overkant van de straat, met duidelijk zicht erop vanuit zijn stoel voor het raam. Het verlangen streelde zijn wil extra en daarmee de opstandigheid. Het lopen ging al niet goed, laat staan die onbereikbare vrijheid van een ritje in de auto. Het verzet vertaalde zich in narrigheid en zo hield hij ook mijn moeder gevangen in dwingende afgepaste tijden, de laatste reddingsboei voor de totale chaos in het hoofd. Onafhankelijk zijn betekent totale vrijheid.

Dochterlief is tien kilometer gesponsord aan het lopen voor de hartstichting. Als ik bij de finish wil zijn, gewoon thuis is dat, moet ik me haasten. Een woord dat in deze dagen volledig zijn betekenis verloren heeft. Niets moet, niks mag ook, maar daarnaast mag alles en daar bedoel ik mee, zelf een invulling aan de tijd geven. In Pascal Mercier zijn laatste boek: ‘Het gewicht van de woorden’ beschrijft hij de tijd buiten en binnen de gevangenis. Hoe onwerkelijk de snelle cipiers zijn door de wereld van buiten mee te nemen in een gehaaste tred of actie in die wereld van totale stilstand. Hoe vreemd de gevangenen daar tegen aan zullen kijken vanuit een langdurige gevangenstraf. Al zolang eenzelfde invulling van de dag, zonder uitzondering. Als je dan buiten komt is acclimatiseren van het ene op het andere moment onmogelijk. Alsof je vanuit de schaduwrijke luwte ineens in het volle zonlicht stapt.

Gisteren was ik voor ‘De wereld in 80 dagen’ een dagje in de Congo. Toevallig is in Antwerpen de Expo ‘100 X Congo’ net beëindigd. Daarbij speelde onder andere het thema ‘gestolen’ kunst een belangrijke rol en men wilde de bezoeker nieuwe inzichten geven over de rol van Antwerpen in het hele koloniale tijdperk. Tevens hoopte men dat er nagedacht werd over de beeldvorming, opdat er met een kritisch oog gekeken zou worden naar de geschiedenis en men het debat niet schuwde. Ik koos voor de ontmoeting met de kunst een fragment uit een geweven kleed van Naomi Nys. Een zeer meditatief werkje, waar ik een aardig tijdje met de viltstiften in de weer was. Ook hier spiegelde zich het koloniale verleden af in de beeltenis. Voor wie zijn zintuigen openzet en goed luistert naar de onderliggende stroom aan emoties vallen de verklaringen van nu vanzelf op de juiste plek.

Mpati A Nsengo (uit de Congo)

1 kg groenten, ik had wortel, aubergine, sugarsnaps, doperwten, ui en paprika/ zout/ 2 dl dikke béchamelsaus/ 1 dl groentennat/ 1/2 dl wijn/50 g kokosvlees vers geraspt/ fijngehakte peterselie/ 2 eidooiers/ Wilde en witte rijst

De groenten indien nodig in stukjes snijden. 2 Dl béchamelsaus bereiden. Kokosnootvlees raspen. Peterselie fijnhakken. Eidooiers kloppen. BereidingswijzeDe groenten samen gaar koken in water met wat zout en vervolgens laten uitlekken. De dikke béchamelsaus bereiden en er 1 dl groentennat, de wijn, het kokosnootvlees en de peterselie aan toevoegen. De saus een paar min. laten doorkoken en afmaken met de geklopte eidooiers. Groenten en saus laag om laag in een vuurvaste schotel leggen, zo, dat de bovenste laag uit saus bestaat, 20 min. in een vrij warme oven plaatsen. Opdienen met rijst.