Hernieuwd elan

Terugkijken van eerdere uitzendingen van Het Uur van de Wolf levert grote voordelen op als je de schone kunsten moet missen. Zo kwam ik na een speurtochtje op een documentaire in close-up van Ursula von Rydingsvard. Deze vrouw maakt immens grote sculpturen van hout, brons en andere materialen.

https://www.2doc.nl/documentaires/series/close-up/2020/ursula-von-Rydingsvard.html

Zo bescheiden en frêle als ze is, zo imposant en overweldigend zijn de beelden en installaties die ze maakt, samen met een team van mensen, met grote liefde voor haar ideeën en met respect naar en voor elkaar als een grote familie. Het verhaal erachter van de kleine Poolse immigrante, een oorlogskind, die met haar jeugdherinneringen als een deken om haar heen, met ijzeren doorzettingsvermogen haar weg in het leven en de kunst heeft gevonden, houd me in de greep vanaf de eerste seconde.

Naarmate de reportage vordert en je haar bezig ziet, vraag je je af hoe het haar lukt om zo groot te denken. Ze beschrijft dat ze als vluchtelingen in een opvangkamp voor ontheemden terecht kwamen in Duitsland. Ze sliep op een springveren bed, die eigenlijk voor soldaten was en alles om haar heen, vloeren, wanden, het plafond waren van hout. Tegen het hout kroop ze aan als ze verdrietig was of ging slapen. Het was grof timmerwerk zonder opsmuk of poespas, dat ze kon ruiken en voelen. Die geur van het hout betekende veiligheid en geborgenheid temidden van een ontheemde wereld. Daarnaast noemt ze de drift van haar vader en zijn woedeuitbarstingen. Eenzelfde woede, die zij heeft weten om te buigen tot een kracht om er mee aan het werk te gaan.

Je ziet haar aan het werk en daarmee wordt ze net zo imposant als haar creaties. De liefde en de kracht, het doorzettingsvermogen zorgen ervoor dat het ondenkbare denkbaar wordt. Er wordt uitgelegd hoe ze, bij een bezoek aan Polen, vormen terug vindt in de natuur, die ze gebruikt heeft voor haar beelden, maar nog nooit eerder aanschouwd heeft. Het zijn haar wortels of misschien wel de onbewuste herinneringen die diep in haar liggen opgeslagen. Een korenschoof, een hulpmiddel bij de was vroeger, de glooiende velden van Polen. Ze noemt de natuur ‘My native teacher’. Ze maakt haar niet na, maar is op zoek naar datgene wat bijvoorbeeld in een wolk zit, dat van belang is bij wat je zelf nodig hebt. ‘Natuur valt niet na te maken, omdat ze zo complex is, dat haar oppervlakken en texturen’ ,die ze maakt ‘nog geen schim van de werkelijkheid zijn‘. ze gebruikt verschillende elementen, bewust of onbewust, en ‘die weef je aan elkaar tot een min of meer abstract geheel’. Ze geeft aan een heel te hebben aan het woord schoonheid, omdat niemand weet wat het inhoudt en ieder er zijn eigen invulling aangeeft. Maar daar reageert haar man op. Hij was juist ‘gevallen voor haar schoonheid’ vertelde hij. Ze schoten in de lach. Je voelde de liefde en verbondenheid tussen die twee.

Ze blijft voortdurend in ontwikkeling. Ze experimenteert naast het cederhout met allerhande materialen, vilt, textiel, klei, ijzer en later ook brons. Altijd wordt het indrukwekkend en groots terwijl ze zelf, als alleenstaande moeder min New York haar bestaan eigenhandig vorm geeft op een zelfde wijze. Van niets, stap voor stap met een ijzeren doorzettingsvermogen en een onuitblusbare passie, waarbij je niet anders dan grote bewondering kan voelen voor deze vrouw. Wat een prachtige docu van Daniël Traub.

Er zijn meer interessante docu’s die ik nog niet gezien heb. Iedere dag een zo’n vitamine van schoonheid, hoop en verlangen levert de broodnodige inspiratie en daarmee hernieuwd elan.