Een blijvende herinnering.

‘De dagen der vergeten woorden’ staat er in het kleine dagboekje, dat ik gedurende een korte periode vorig jaar heb bijgehouden. Daarna raakte het in vergetelheid, zoals zo vaak tegenwoordig de dagboeken doen, omdat het digitale werk makkelijker wordt ingezet. Het ligt aan mijn concentratie of ik woorden vergeet of niet, aan de drukte in het hoofd, dat niet aflatend bezig is met het verzinnen van allerlei verhalen en ondernemingen. Daardoor zakken woorden verder weg, dwars door de mazen van de alertheid heen. De periode van ‘De dagen der vergeten woorden’ duurde zegge en schrijven een week.

Dat selectieve geheugen van mij is een allegaartje. De meest wonderlijke dingen kan ik tot in detail vasthouden en andere zaken, die belangrijker lijken, volkomen vergeten. Er zijn momenten geweest, dat ik naast een vriendin zat, waarbij ik op het moment suprême niet op haar naam kon komen. Met leeftijd had het niet van doen, want ik was jaren jonger. Ook niet met de moeilijkheidsgraad van de naam, maar er werd in het hoofd teveel met de deuren geslagen. De gedachten sprongen alle kanten op en het was chaos en onduidelijkheid daarbinnen. Het is vergelijkbaar met de gangen van Zweinstein waar Harry Potter cum suis rondwaren en de schilderijen leven en praten en elkaar dwars door al het gebruikelijke lawaai heen, niet zelden van ongezouten kritiek voorzien. Die hectiek dus. Zie daar maar eens een aanduiding in vast te houden.

Het is verstrooidheid van de eerste orde. Als het meer wordt of erger, als er iets niet meer werkt in die fabriek daarboven, is de wetenschap ervan dan in de kiem aanwezig, of verglijdt men ongemerkt in een dergelijke staat van zijn. In Hersenschimmen van Bernlef zie je de hoofdpersoon langzaamaan in zijn eigen mist verdwalen. Het is als een net dat zich om hem hen sluit, zoals  in de avondschemer, als in een donker bos de witte wieven de overhand nemen en de boomkruinen laten zweven door de stammen te verbloemen.

Geheugenverlies in een milde vorm heette vroeger Oostindisch Doof, maar dat werd doorgaans veroorzaakt doordat aan de andere kant van de lijn zo veel gevraagd werd Mijn opa was stokkedoof, maar ook ondeugend. Als oma een van haar heilige litanieën op touw zette, trommelden zijn vingers harder op de tafel en glinsterden zijn ogen rebelsheid in een vermeende stoïcijnse blik. Steevast ging zij dan over op orkaansterkte en schreeuwde boven zijn pom,pom, pom uit, maar hij verblikte of verbloosde niet en gaf geen sjoege.

In het Academisch ziekenhuis in Leiden op de afdeling neurochirurgie liep in de jaren zeventig een jonge glazenwasser rond. Hij was vanuit grote hoogte ongelukkig terecht gekomen. Zijn geheugen duurde een zin lang, daarna was hij alles vergeten en moest opnieuw beginnen, steeds maar weer opnieuw. Jeugd valt niet te rijmen met vervroegde aftakeling in die orde van grootte. Hij werd een blijvende herinnering.