Op zoek naar een betekenisvol verhaal voor een vertelling op de IJsselsteinse avond van Mevrouw Sprokkelhorst kan het niet anders of er trekt een aantal voorbij. Toch grijp ik naar de klassiekers terug, terwijl ik weet, dat er met regelmaat een aantal hele mooie nieuwe verhalen bij komen.

Sommige verhalen wil ik wel vertellen, maar zijn ze geschikt voor een breed en gemêleerd publiek. Er zijn al prachtige voorbij getrokken. De Japanse nachtegaal was de eerste, daarna volgde Het Meesterwerk van Max Velthuis en de Kleine prins en de vos. Drie kleine juwelen, die ademloos werden gevolgd door klein en groot. Mijn eigen grootmeester Brandaan vertelde ooit drie vertellingen van Max Velthuys. Kleine verstilde filosofie, groot gemaakt door het gekozen woord, de prachtige betekenisvolle beelden, niet zelden met een minimale decorsetting. C’est le ton qui fait la musique. Die werd er op maat gesneden aan toegevoegd.

Een verhaal moet er toe doen en vooral zichzelf vertellen. De verhalen van Velthuys zijn van die grootheden, vooral als een meester verteller ze op licht. Het gaat over hebbelijkheden die we allemaal in meer of mindere mate bezitten. Grootheidswaan en afgunst zijn steeds weer terugkomende thema’s, maar ook hele aandoenlijke, herkenbare voorvallen, zoals het verhaal van kikker en de vreemdeling. Over rat die in het bos komt wonen.

Kikker wordt gewaarschuwd hem niet te vertrouwen. Iedereen weet toch dat ratten lui en brutaal zijn en niet werken voor de kost. Varken gaat nog een stapje verder en zegt dat ratten niet in het bos thuis horen. Het is een dierenfabel geschreven in 1993 en de schrijver werd ervan beticht dat hij moralistisch was. Eerder was hij visionair. Nu, bijna 25 jaar later is het boek actueler dan ooit.

Straks vertel ik samen met vriendin een verhaal, acht keer gemiddeld op een avond. Een voorstelling die niet langer duurt dan een kwartier, waarin we de toehoorders meevoeren naar een sprookjesachtige wereld op realistische grondslag geschoeid voor een kinderziel van alle leeftijden. In een kleine setting die de boodschap bewust maakt, omdat het publiek niet anders kan dan aandachtig luisteren en elk woord, dat de strekking vormt, hoort.

Vooral de sfeer van de hele avond, de kleine groepen mensen die langs komen, het kaarslicht, de kou, het geritsel van jassen en het schuifelen van de voeten voor de voorstelling begint. De verwachtingsvolle snoetjes van de kinderen en de afwachtende houding van de volwassenen als de eerste woorden zich ontrollen. Waar gaan we naar toe, waarheen zal de voorstelling ons leiden. Geen gelikte zalen, maar huiskamers, een eenvoudige vertelstoel, een schemerlamp, wat kerstverlichting en het decor is klaar. Geen microfoon, maar het heldere stemgeluid dat ver genoeg draagt om de handvol stoelen te overmeesteren en mee te voeren het verhaal in. De spanning die je als verteller voelt op het hoogtepunt van het verhaal, daar waar betekenis haar vorm krijgt en de cocon gesponnen wordt….Seconden lang tot de ontlading.

Als het dan even stil blijft, men de tijd neemt om het verhaal in te bedden en mee te voeren als een herinnering waar nog lang over nagedacht kan worden, is de missie geslaagd. De sprookjesachtige werkelijkheid van het vervolg van de Sprokkelhorstroute dient zich aan. ‘Daag, dag, dag lieverds….’De betovering verbroken. Op naar een volgende, een hele avond lang. Dat maakt het zo bijzonder. Een warme gedachte gesponnen door het woord.