De hele maand staat het hoofd al gericht op denken in contrasten en dan met name licht en donker. Elk beeld dat op mijn netvlies binnenkomt vertaal ik naar schaduwen en lichtplekken. Alle foto’s worden gefilterd met een zwart/wit mantel om het in de juiste verhoudingen te blijven zien.

Vanuit het etsen was er een denken in zwarten en witten, want het zwart en zeker het diepste zwart moet veel langer bijten. Dat omgekeerde denken is naast het ontbreken van de lijn bij het etsen een studie waard en geeft ongekende mogelijkheden bij het schilderen en tekenen, waar je ook liever geen lijnen bij gebruikt. Het resutaat is voor mij altijd weer verbluffend. Focus op de uitsparing. Bij linoleumsnede gaat het weer anders. Dan denk je in lagen en kleurschakeringen. Volgend weekend ga ik bij leven en welzijn weer eens linoleumsnede doen.

Linoleum in wording van Greet.

Ook daar guts je met je guts de niet af te drukken delen uit. Het hoger gelegen gedeelte drukt af. Hoe dat werkt met lagen over elkaar wil ik uitvogelen. Het werk van de enige grafiek-weekender die erbij was, was prachtig om te zien. Ze had bomen genomen voor het onderwerp. Eigenlijk lag de focus voornamelijk op bomen. Mijn grote liefde voor bomen binnen het tekenen en schilderen kreeg met name ook gestalte door het bestuderen van het late werk van Hockney.

Daar ruisen en ritselen zijn bomen geheimen en strooien met hun tere aftakeling. Daar verstopt zich de aloude wijsheid in elke groef en fluisteren de bladeren  het de wereld in. ‘Zegt het voort.’ Daar siddert de stam van het leven en de dood. Die grote stille vrienden zijn de ijkpunten aan de horizon, de markers langs de weg. Ze tekenen de beelden uit voor beeldhouwers en scheppen houtkunst naar vorm en grilligheid.

Grimm: De oude vrouw in het bos. Illustratie: Arthur Rackham.

In de boeken van Grimm en Andersen wordt de boom vaker gepersonificeerd, als de prins of de heks die hij ooit was. In het verhaal van de tondeldoos bergt het een wereld vol rijkdom onder de wortels. Bomen helpen bij ontij Rozerood en Sneeuwwit met het gevangen houden van de vervelende kobold bij zijn baard door de wortels. Hoe harder hij springt hoe verstrikter hij raakt. Arthur Rackham is de illustrator van deze prachtige uitgave van de sprookjes van Grimm, een zeldzame editie  uit 1917.

Sprookjes kussen de nymf en de halfnymfen in de bomen wakker en stoppen alle wijsheid van natuur en haar overweldigende stilte in een mooie karaktertrek of roepen woorden wakker om het te omschrijven, geven het handen en voeten aan een muziekstuk, strijken de kleuren op het doek en geven het de zekerheid en veiligheid van het bestaan. Troostrijk en groots kan een enkele boom zijn, beschuttend of dreigend een heel bos. De meest intrigerende, de eenzame op de heuvel,  de oude in een park, de wonderlijk vergroeide in de stad sturen hun nymfen langs.

Jacques Goldstyn

Ik voel me als de Oude Bertolt en de kleine jongen, die hem de naam schonk, omdat hij zich veilig en beschut voelde. Ik voel wat ze te zeggen heeft in de aloude muziek van ritsel en ruis. Daar komt Grimm tot leven en alle wijsheden door de jaren heen, mijn moeder fluistert mee en oma. Dat is wat een grillige oude boom vermag. Ze wortelt mijn gedachten.