Er is een meisje bij mij in de groep, die het liefst je niet in de ogen kijkt. Haar blik lijkt altijd gericht op een wereld, die wij niet aanschouwen. Ze is haar eigen ‘Alice in Wonderland’. Soms voelt ze zich angstig of ontheemd als ze met een ruk terug gehaald wordt in het nu, door een aanvaring met haar groepsgenoten of doordat er een beroep wordt gedaan op haar aanpassingsvermogen en ze zich conformeren moet aan een spel, dat anderen hebben opgezet. Daar heeft ze grote moeite mee.

Happertje, oma en muis

Vanaf het eerste moment dat ik hier in moest vallen, had ik Happertje bij me. De kleine ecolinegroene handpop, die alleen maar van groen houdt en alles eet wat groen is. Het bleek een toverformule voor de kleine Alice. Misschien had hij een hoog veiligheidsgehalte door zijn afgebakende eigenschap. Wie zal het zeggen. Vanaf het allereerste begin zijn ze onafscheidelijk. Happertje had oorspronkelijk hele andere kleuren, maar omdat op de vorige school het land van groen spontaan ontstond bij een groenteproject en we daar uitsluitend groene groenten behandelden werd Happertje geboren. Gek op spruiten, sla, spinazie, Andijvie en broccoli. Omdat het zo’m eigenzinnig geval is, kon ik er geen afstand van doen en moest hij mee in de leren-is-leuk-koffer en krijgt hij nu de opwaardering die bij hem past.

Er zit een jongen in deze groep, die niet stil kan blijven zitten. Hij wiebelt en staat, gaat zitten en springt op, gaat zitten en loopt naar de tafel, gaat zitten en springt op. Zo gaat het de hele dag door. Zijn handen zijn voortdurend in beweging, hij trekt aan zijn kleren, hij zit in zijn neus, in zijn mond, hij krabt aan zijn arm, hij strijkt door zijn haar. Deze hollewaai kiest ook een knuffel. Elke dag weer en dan wordt het een ander jongetje. Weliswaar worden Oma of Flip de beer wel draaierig door zijn geduizel, maar zijn lijf kan zich beter beheersen. De onrust strekt zich uit tot de handen en de poppen en zijn hoofd wordt kalm en bereikbaar.

Als we aan het flitsen slaan met de middenbouw dan zien de kinderen groen van verveling. Ze hangen over hun tafels en zijn melig, weinig alert en enthousiast. Zodra muis zich ermee bemoeit en mee gaat flitsen verdwijnt de lamlendigheid als sneeuw voor de zon. De kracht van de pop zit diep ingebakken. Kinderen vergeten de voerder van de pop en gaan alleen met muis in gesprek. Ze zien me niet meer, horen alleen de opmerkingen van muis en wat belangrijker is, ze zijn weer betrokken. Natuurlijk heeft hij af en toe wat ondeugende malle grappen, maar zijn serieuze kanten accepteren ze ook met liefde.

Greetje in gesprek met Kleinzoon

Gisteren zat Greetje op de bank in de huiskamer. Ik had haar gebruikt op school en had haar nog niet opgeborgen. Kleinzoon kwam op bezoek. Na de maaltijd speelde hij met zijn auto’s op de bank tot Greetje tot leven kwam. Vol aandacht keek hij naar de pop, naar haar bewegende hand, naar haar sprekende mond en op slag vergat hij mij. De hele conversatie werd met Greetje gevoerd, ook toen zijn moeder de pop over nam en met haar eigen stem kleine Greet inzette. Toen ze daarna net zo oud bleek te zijn als hij en ook nog op dezelfde dag jarig was, was het pact gesmeed. Een band tot in lengte der dagen. Greet kan niet meer stuk.

Oma en muis

De kracht van het onderwijs ligt besloten in het prikkelen en voeden van de oneindige fantasie, die kinderen eigen zijn. Moeiteloos verplaatsen ze zich in andere werelden en zijn een en al betrokkenheid. Dat het zoden aan de dijk zet en veel winst oplevert is vooral te merken aan die kinderen, die de uitzondering zijn op de gevestigde regel. Dankzij de vertaalslag, door in een ander te mogen kruipen, wordt de reële wereld ontsloten en vinden ze een veilige weg om mee te wandelen zonder verlies van eigenwaarde.

De pretogen van de kleine ‘Alice’, half verscholen achter haar Happertje en de verstilde houding van de jongen, met zijn doorgaans zo onrustige motoriek, alleen maar omdat  hij Oma of Flip vasthoudt, zijn de kroon op het werk. Hun ‘wonderland’ is ineens een begrijpelijk plaatje, waar iedereen in past, ook zij.