Als het zand in de zandloper

In de Groene van vorige week bezoekt Berend Sommer de kunstenaar Mark Brusse in zijn atelier in Parijs op een zondagmiddag. De laatste toevoeging maakt het beeld compleet. Je ziet hem lopen in de zondagse rust en aanbellen. Ze praten over het leven van de kunstenaar en zijn werk. Zodra de interviewer thuis is belt Brusse hem op om te verklaren waar zijn werk overging, want hij had het niet goed gezegd. ‘Het verstrijken van de tijd en de verwondering’, daar gaat het over’.

Ooit hebben we aan het begrip Tijd een schoolbreed project gehangen. Het was fantastisch om daar mee bezig te zijn, want alle taal ademt tijd. Voor de kinderen en voor ons was het één grote ontdekkingstocht, waarin we Tijd trachten te doorgronden, er handen en voeten aan te geven zodat ook onze jongste kinderen een tijdsbesef zouden meekrijgen. Er kwam letterlijk een kartonnen grootvaders klok bij kijken waar eerst het sprookje van de zeven geitjes aan vooraf ging. De klok was van een enorme lange smalle doos gemaakt waar ze ook echt in weg konden kruipen. ‘ Met de vraag waarom heet het grootvaders klok’ kwamen we bij bet-bet-bet-bet-bet-en-betterdebet-grootvaders uit, want je vader heeft een vader en die heeft weer een vader en die…Het was hilarisch, want op iedere ‘bet’ gaven we een klap in de handen.

Als je in taal gaat zoeken naar woorden die tijd-gerelateerd zijn dan zijn er in elke zin wel een paar. Het werd een sport om te bedenken of een woord met Tijd te maken had en dat we, terwijl we daar mee bezig waren, de tijd alweer verder was dan toen we er aan begonnen. Tijd verstrijkt altijd. Zodra ik deze zin heb geschreven is het al weer later in de tijd. ‘Tijd schrijdt’, zegt Lief. Het verwonderen erover lukt op zo’n ervaringsgerichte manier altijd.

We volgden het boekje ‘De tijd keert om’ en speelden iedere week een toneel over tante Fien die boeken schrijft en haar neefje Lars. Tante heeft een kist staan op zolder waarin een zakhorloge zit die de tijd terugdraait. Lars vind op weg naar dat grote geheim overal briefjes met ‘Lees dit niet’ en ‘Laat liggen’ waar het dan al te laat voor is. Uiteindelijk vond hij het zakhorloge, waarmee (ver)wonderlijke zaken een podium krijgen. Het was een wonderschoon project boordevol spannende momenten die vooral de nieuwsgierigheid opwekten en alle kinderen waren in de ban van de Tijd. Bovendien schreven en spraken we achterwaartse taal net als in het boekje en ontstond er een cryptisch geheimschrift. ‘Mo treek dijt ed’

Op dit ogenblik hier aan de keukentafel ‘beiden we Tijd’.dat mooie ouderwetse woord, afgeleid van de zin ‘Beidt Uw Tijd’,die op de klokkentoren van de Beurs van Berlage in Amsterdam staat. Aan de andere kant staat ‘Duur Uw Uur’. Het zijn citaten uit een van de gedichten van Albert Verwey die hij ongeveer een eeuw geleden speciaal voor de beurs van Berlage schreef. ‘Wacht uw tijd af en hou vol’, zou je kunnen zeggen, geeft ‘DBNL’ aan.

Dat doen we hier ook omdat we aan het wachten zijn tot onze tijd is aangebroken om er eindelijk op uit te trekken. Morgen gaan we in ieder geval naar Pecs voor penselen en de ezel. Toch ben ik al aan een opzetje begonnen met de oude sleetse exemplaren en het was zó fijn om te doen. Te lang geleden eigenlijk.

Zoonlief stuurt mooie beelden over de app. Hij reist van de hoofdstad Bangkok per trein langs heel veel groen naar het Zuiden. De reis daar naar toe duurde maar liefst negen uur. Dan valt er ook niet veel anders te doen dan je tijd te beiden en zal de omgeving met bananenbomen, kokospalmen en rijstvelden verwonderen. De moederlijke krimp om het hart is tot nul gereduceerd nu hij zichtbaar aan het genieten is. Geef zorgen de tijd en ze lopen weg als het zand in de zandloper.