Wat een, in alle opzichten, warme rijke avond

Na de ontzettend fijne avond gisteren kwam de slaap natuurlijk niet direct en keek ik nog wat televisie, terwijl ik de avond nog eens dunnetjes overpeinsde. De entourage was fijn. Een heerlijke gedekte tafel op het terras, een tuin vol bloemen. Een van mijn lieve leerlingen woonde naast haar moeder in het tuinhuis en haar kwam ik tegen op het tuinpad met een warme omhelzing als begroeting. Zo, de avond kon al niet meer stuk.

Langzaam druppelde iedereen binnen en werd er natuurlijk eerst uitgebreid verteld over de vakanties. Een van ons had er nog een te goed en ging binnenkort. Tussen alle bedrijven door bespraken we eveneens het feit dat ik niet goed kon aangeven van tevoren, wanneer ik er bij kon zijn, omdat het niet te zeggen was wanneer Lief en ik hier zouden zijn of in Verweggistan. Terwijl ik daar over had nagedacht en de bezwaren om dan nog mee te kunnen doen met onze heerlijke avonden, zich hadden opgestapeld, werd het nu door allen weggewuifd. Ben je mal. Dan gaan we het soepeler aanpakken vonden ze en per keer afspreken en niet zoals nu per zes keer. Ze wilden me nog niet kwijt, dat was fijn te horen. Op dat moment voelde ik dat onze onderlinge verbondenheid diep zat en zo waardevol was voor ons allemaal. Een van ons was er trouwens nu ook niet bij, die zat lekker met zijn voeten in het zand in zijn geliefde Zeeland.

We kwamen eindelijk aan het boek toe. De meningen waren gelijkluidend. Boeiend, breedsprakig, een vervolg op zijn eerst roman, die we ook allemaal gelezen hadden, en sommige passages hadden veel minder aandacht mogen hebben. Maar Murat Isik beschikt over poëzie in zijn taal en diepe gedachten waar we op wilden doorborduren. De vraag wierp zich op hoe we tot lezen waren gekomen en of we lazen uit eenzaamheid, zoals in het boek genoemd werd. Hier speelde het tijdsgewricht een rol. Bij ons thuis was er altijd reuring met elf kinderen, dan wilde je daar nog wel eens aan ontsnappen. Toen ik eenmaal gegrepen was door ‘Alleen op de wereld’, werd lezen een tweede natuur. Mijn moeder las ook altijd en ging met ons al vroeg naar de bibliotheek in een huis in de Elsstraat. Al onze moeders bleken lezers te zijn. Goed voorbeeld doet goed volgen, vonden wij. Alles had wel sterk te maken met de situatie binnen het gezin. Was er de ruimte en de rust voor.

De aftrap van de hele avond was een vraag die intrigeerde: Hadden we ons wel eens buitengesloten gevoeld, dus alsof je van boven af naar jezelf keek. Er werd aan de puberteit gerefereerd. Als je je weg aan het zoeken bent in de ontwikkeling kom je in situaties die die vervreemding op kunnen roepen. Als je plotseling na een groot verlies alleen achterblijft vraag je je af wat het nut van alles is, dan voel je je ook overal buitenstaan. Een zware tijd waar je, en niet in de laatste plaats ook dankzij het lezen, na een tijd uitkomt en zich nieuwe wegen aandienen, die eigenlijk een antwoord zijn op die vraag.

Lezen is ook nieuwe werelden ontdekken, herkenning oogsten, je kunnen vereenzelvigen met de karakters en het heeft niets te maken met verplichte boekenlijstjes die in sommige gevallen alleen maar averechts werken.

We stelden aan het eind, terwijl de borrel inmiddels op tafel stond met lekkere hapjes, een lijst van boeken samen, omdat ik dat boek binnen twee dagen moest aanschaffen voordat ik vertrok. En nu maar duimen dat ze overal te krijgen zijn.

Het blijft een verbindende mooie manier om met elkaar in gesprek te gaan. Het boek en wijzelf. Alles en iedereen kwam aan bod. Wat een, in alle opzichten, warme rijke avond.