Letterlijk en figuurlijk

Volgende week donderdag moeten z-we het boek Het Ongelukskind door Beatrice Salvioni uitgelezen hebben. Ik was er al in Hongarije aan begonnen, maar de concentratie was er niet. Gisteren maar opnieuw een poging gewaagd en warempel…Zoals het een goed boek betaamt, greep het me bij de lurven en sleepte me mee. Tenminste vooral vannacht toen ik om vier uur klaar wakker was en ik nog eens het boek opensloeg. Hoe zeer ik ook wist dat het wijzer was om nog even te slapen, lukte me het niet meer om het boek weg te leggen. Ik las het in drie uur en in één adem uit. Wat een verhaal.

Ik ga natuurlijk niets weggeven van de inhoud, want het is de moeite waard om het zelf te ontdekken. Het toeven in het Italie van 1936, de gebruiken en gewoonten uit die tijd, deden vooral beseffen van de grote veranderlijkheid in tijd aan normen en waarden en tegelijkertijd de emoties die mensen eigen zijn, die door de tijd heen gelijk zijn gebleven.

Het voelt alsof ik op reis ben geweest dwars door het verleden heen. Alsof ik over de schouder van mijn ouders heb mee kunnen kijken in de wending die hun levens genomen moeten hebben, in die roerige jaren vlak voor de tweede wereldoorlog. Hoe er vaststaande gewoonten op de schop gingen omdat er eenvoudigweg geen ruimte meer voor was.

Ook ging ik dwars door mijn eigen verleden van onwillige puber heen, die haar eigen regels wilde maken en daar natuurlijk nog te groen voor was, eenvoudigweg omdat ik het leed dat sommige handelingen zouden veroorzaken bij lange na niet kon overzien. Dat besef werd nu bij het lezen van dit verhaal opgeroepen en maakt sentimenteel, maar ook brengt het de wens met zich mee, dat wij het misschien wel anders gedaan zullen hebben. ‘Beter’ kan je niet zeggen, omdat we allemaal kinderen zijn van de tijd waarin we opgroeiden. Hoe vlecht een kind ervaringen tot volwassenheid. Een ander gegeven is de plek waar je wieg staat en hoezeer dat je gedrag kan bepalen buiten je eigen persoonlijkheid om.

De meerwaarde van goede literatuur ten voeten uit als het je geest deze weg op laat wandelen.

Gisterenmiddag ontdekte ik de kleine crea-winkel in IJsselstein dat, net als de dikte van het boek, een veel grotere inhoud had dan het onooglijke pand deed beloven. Er zat een enorm magazijn achter dat tot de nok toe gevuld was met van alles en nog wat om je uit te kunnen leven in allerhande technieken. Ze hadden de wateroplosbare olieverf voor me klaargelegd en daarnaast schafte ik nog twee doeken aan en wat synthetische kattetongen. Een kinderhand is gauw gevuld. In de kringloop vond ik zowaar een schilderskist, dit keer met vakjes. Fantastisch. Net wat ik nodig had.

Lief was ondertussen naar de kapper geweest en had er een wandelingetje langs de Utrechtse singel aan vast geknoopt een uitgelezen moment voor mij om verder te gaan in het voornoemde boek, letterlijk en figuurlijk.