Mijn eerste begrip dat paars een diepere betekenis met zich mee droeg dan zomaar een kleur kwam in de jaren vijftig. Tijdens een wandeling aan de hand van mijn ouders, of waarschijnlijker nog, aan die van de grote broers, huppelde ik mee naar de Nicolaaskerk in het Ondiep. Door de Elsstraat, langs de muur van de oude kloostertuin, naar de overkant en de Meisjesschool op de hoek en daarna oversteken naar de kerk. Langs de geurende bremstruiken, zwaaien naar de Heilige Nicolaas in zijn nis en hup de kerk in.
Oude gewijde grond. Huiverend van de winterkilte die er nog hing in het prille voorjaar. Vasten in Maart, gele brem als compensatie voor de vleesloze vrijdag, maar ook voor de snoepjesvrije week, omdat wij kinderen die netjes opspaarden in een blikken trommel. Alleen op zondag te openen, als de kerk paars kleurde maar purper heette, met prachtige paarse kazuifels van de Priesters veertig dagen lang. Niet uitbundig maar stemmig en in mijn kinderogen alleen maar een indrukwekkende kleur, de paarse kleden op het altaar en de kansel waren nadrukkelijk aanwezig. Ze hoorden niet alleen bij vasten en bezinning, maar ook bij de vreugde van Palmzondag. Dan werd door mijn moeder het nieuwe gewijde palmtakje achter het kleine kruis in de huiskamer geschoven, waarbij de oude van het jaar ervoor vervangen werd. Hosanna jubelde het koor in mijn hoofd en paars werd de kleur van vreugde.
Foto: Wikipedia.
Het was de goede afloop van een naar verhaal. Iemand was wel doodgegaan maar ook weer opgestaan, dat hoorde zo in een goed sprookje. Hoe vaak waren grootmoeder en roodkapje al niet opgegeten en weer heelhuids uit die wolvenbuik gekomen, om over sneeuwwitje maar te zwijgen. Nee, Paars was een mooi verhaal, een beetje droevig, maar ook met feest aan het eind en open snoeptrommels op zondag.
De ontdekking dat paars te maken viel met rood en blauw en in een scala van paarstinten uiteen viel, magenta, mauve, violet, kwam pas veel later. Onder leiding van zuster Adolpha, de ‘schuif-‘s-even-op’ non van de kleuterkweek, door te mogen experimenteren met kleur tijdens de beeldende vorming, dat toen nog gewoon handenarbeid heette. Als zij met haar handen wapperde, voltrok zich een klein wonder op het witte vlak of het zwarte schoolbord. Kleuren vervloeiden en waar mijn figuren houten staketsel leken, zweefden die van haar over het vlak. Haar paars was altijd paarser dan dat van mij, complementair was nog een brug te ver.
De paarse Boa’s hangen er al!
De Coverband zocht jaren later naar een herkenbare outfit. Zwart met paars zou het worden en hoe paars paars kon zijn ontdekten we aan de hand van de overhemden van de mannen. De meest uiteenlopende schakeringen kwamen langs zetten, maar het was geen probleem. Het intense zwarte leer en de diep paarse kleur versterkten elkaar. Dat het heliotroop was, leer ik uit het onvolprezen boek van Kassia St. Clair met de titel ‘Het geheim van de kleuren’. Daar wordt in onthuld, dat er in het verleden hele legers slakken en korstmossen er aan te gronde gingen om purper en orchilla te verkrijgen en dat paars gold als de opmars naar de macht en adel, maar ook met dezelfde snelheid met een terneergang te maken kreeg tot aan een verbod op Mauve bloemen aan het Engelse hof toe.
Cézanne: Mont Sainte Victoire
Violet werd de kleur van de impressionisten als antwoord op de Académie des Beaux-Arts, die hun werk had afgewezen. Ze omarmden het zonlicht en daarmee haar complementaire kleur violet, die het schaduwrijk invulde en al snel op eigen benen kwam te staan, waarbij Manet zich er op voor stond met violet de kleur van de atmosfeer te hebben ontdekt. Alle impressionisten in een violette bubbel, de violettomania, schamperde men.
In deze tijd van heksen en de kinderboekenweek maak ik dankbaar gebruik van de combinatie. Want heliotroop en zwart vormen het heksenhart en mijn liefde voor alle schakeringen groen, blauw en paars zijn voor eeuwig daarin opgenomen. ‘Laat de ecoline rijkelijk (ver)vloeien, geef kleur aan het duistere bestaan. Lieve griezels, monsters en toverkollen, het is tijd voor Purper en de volle maan.’
Mijmeringen 