De voortgang en een nieuw begin

De bomen voor het raam hebben de allerlaatste bladeren, dansende vaantjes in de wind, eindelijk losgelaten. Zon zet de boom in een gouden gloed. De groengrijze takken verrijkt. Daar zijn ze weer, de boomklever en de boomkruiper, de mezen en altijd de kauwen, al dan niet alleen het paar. De vergaderingen en bijeenkomsten vinden plaats in de eerste boom, waar de hal van de flat zich bevindt. ‘Mijn’ boom is er vooral voor de onderonsjes, een ontmoetingsplek voor echtparen, koerende houtduiven, verliefde tortels, het wijsgerige kauwenpaar uit de dakgoot. Ze maken er toilet en turen koket naar de gedragingen van de ander. In de winter is het feest in de boom, onbeschaamd valt het te bespieden. De elzenproppen zijn goed voor de aanvullingen op de tuinheerlijkheden en de balkonversnaperingen. Een extra winterse aanvulling. Een beetje kerst al, luxe ten top.

‘Winteren’ heet het boek van Katherine May en ze kwam op mijn pad in juli 2020 door een column van Asha ten Broeke. Zoals vaak had ik notie genomen van dit juweel over het omarmen van de winter als meditatief gegeven, als familiewarmte, als pas op de plaats, als de basis voor het ontkiemen in de lente. Daarna, met een meer dan warme eenzame zomer, was het boek weggezakt naar de vergetelheid, daar waar in de diepte met haar nog veel meer wijsheden en boeken opgeslagen liggen om ooit eens aangeschaft te worden. Vandaag, bij het doorbladeren van mijn blogs, kwam ik de titel nog eens tegen. Samen met het boek van Lale Gül, dat als nieuw te lezen opdracht vanuit ons literatuurclubje op de nominatie staat, heb ik het nu direct besteld. Dat laatste boek had ik zelf nooit uitgekozen, omdat ik huiverig ben voor de schrijfstijl, maar je kunt geen oordeel vellen als je het onderwerp niet kent van binnenuit.

Winteren is in de oorspronkelijke titel ‘Wintering’. Dat is oneindig veel meer dan winteren alleen. Er ligt mijmering, bezinning , inkeer en meditatie aan ten grondslag. ‘Wintering’ is letterlijk vertaald ‘ Overwintering’. Door de toevoeging ‘over’ schiet het in betekenis tekort. Dan neemt winterslaap bezit van het woord en overleven. Omarmen is zoveel meer. Het is ruimte bieden. De deur open zetten en gastvrij de winter met al haar eigenschappen uitnodigen binnen te komen, zich te koesteren aan de warmte, nu het buiten koud en guur is. Het is een invitatie om de avonden te delen met een goed boek, een wijs gedicht, kaarslicht, overpeinzing, contemplatie, te delen met inkeren en tijd bedden.

De quote uit de blog van juli 2020 is uitgesproken en een soort van protest tegen de uitspraak van de columniste, die ons vertelt dat we het niet meer onder de knie hebben, dat inkeren. Met verve hou ik een pleidooi voor ieder in mijn omgeving, die dat juist wel goed kan en zeker ten tijde van de eerste lockdown: ‘Er zijn vrienden en vriendinnen onder de mijne en ikzelf, die juist wel aan zichzelf denken en voor zichzelf zorgen. We weten dat de winterperiode een moment is van zelfzorg en onderduiken. We cocoonen de winter door en zijn zielstevreden. Even geen mensen, even geen meningen, even helemaal niets. Het virus zorgde dit jaar voor een soort kunstmatige winter vind Asha, maar ik heb zo intens de lente beleefd, dat ik die gedachte niet met haar kan delen. Het was de basis voor een flinke zelfreflectie en ik weet zeker dat dat anderen ook overkomen is, doordat de hectiek van het dagelijkse leven letterlijk stil viel. Angst waarde rond, cijfers en feiten, gissingen en meningen werden uitgewrongen in de kranten, maar de lucht was blauw en schoon, de rust weldadig, de vogels alom aanwezig en de bloemen en het groen weliger. De eenzaamheid zorgde juist voor een intense beleving van dit alles. Verdriet, angst, verlangen kregen een plek door er over te schrijven en te mijmeren, geen gaten in mijn wereld, maar een weefsel van draden om het verlies en het treuren om al die mensen die het zwaar hadden, in te bedden en op te vangen.‘ Het bleek een gechargeerde opvatting in een moeilijke periode van haar leven, waarbij ze het gevoel had door de gaten van de wereld te vallen. Het was geen wonder zich zo te voelen.

Ook May heeft een reden om de winter op die manier door te brengen.  ‘Laat mij alleen maar even mijn wortels zijn, dan kom ik later wel weer bloeien’. Dat en niets minder is de natuur ten voeten uit. Dichterbij kunnen we niet komen. Winterliefde, het leven onder het verdorde land, een deken van warmte door de verblindende sneeuw en straks, zoals altijd, de zekerheid van het ontwaken, de voortgang en een nieuw begin.