Een oorverdovende stilte

De eerste keer een stuk zien is spannend omdat je niet weet wat er komen gaat. de tweede keer hetzelfde stuk zien is fascinerend, omdat details opvallen die je bij de eerste keer ontgaan zijn. Ik ben in de positie om dat te kunnen, dankzij mijn vrijwilligerswerk als publiieksbegeleider, een droombaan. Gisteren was de jeugdvoorstelling ‘De Nachtwaker’ gespeeld door Noël van Santen van Het Filiaal voor de scholen in Vianen in de Blauwe Zaal, dat verborgen  juweeltje van een theater in het sportcomplex Helsdingen.

Ik was er een uur van te voren. Er hoefde niets klaargezet te worden, maar bij onvoorziene omstandigheden is er nog voldoende tijd om iets te regelen. Ik moest iemand inwerken die voor het eerst was. Gelukkig was ze net zo vroeg als ik en dat was een mooie manier om met elkaar aan de praat te raken over motivatie en invulling van de te verrichten handelingen.  Er volgde een  kennismaking met de jongens van het geluid en met Noël, van het doornemen van de veiligheidsvoorschriften van het gebouw, de plek waar we de scholen zouden verzamelen. Er bleek ook begeleiding te zijn van het Filiaal zelf. Ze had informatie bij zich voor de diverse groepen, begeleidde ze naar hun stoelen in de zaal en hield het inleidende praatje. Een lief en vertrouwd gezicht kwam namens Kunst Centraal kijken. Ze had de voorstelling nog niet gezien. Warme omhelzing. Altijd fijn om elkaar te ontmoeten bij zo’n inspirerende gelegenheid.

Na de herfstvakantie was dit voor de kinderen een ongebruikelijk begin. Ze waren uitgelaten, in afwachting van wat komen ging, en babbelden honderduit. De meiden deden hun klapspelletjes met het patroon van de wapperende handen en de jongens hingen tussen de V-vormige zuilen van de hal en hielden grootspraak. Het gekwetter klom tegen de muren op en zwol aan, tot een van de leerkrachten een schel gefluit liet horen en haar stem verhief.  Mobieltjes uit, een begeleider op tien kinderen en geen wc-gang tijdens de voorstelling. Als de Rattenvanger van Hamelen liep ik voor de 150 kinderen uit, terwijl bij de deur boven mijn metgezel al stond te wachten.

Het podium stond klaar. Het licht ging uit. Het publiek verstomde in afwachting van wat komen ging. De nachtwaker kwam op zijn werk. Een kwartier lang keken we naar de handelingen van het Pietje Precies. We volgden de uitgestreken verrichtingen, die uiterst nauwkeurig zich tot twee keer toe herhaalden. Er werd geen woord gesproken. Kleine oneffenheden gaven aan dat er iets stond te gebeuren en voerden ongemerkt de spanning op. Daarna ontwikkelden zich allerlei gebeurtenissen,  die tot gevolg hadden dat de nachtwaker een reis maakte en avonturen beleefde met een voortrazende trein, een reuzevogel en een octopus, een wonderlijk bos en een woeste zee. Elk geluid had functie en was tot in de finesses afgestemd op het geheel. De tweede keer was de zaal veel onrustiger, maar ze leefden wel intenser mee dan bij de eerste lichting.

Spanningen ontlaadden zich door en masse te gillen van schrik, met lachsalvo’s. Er was een grotere interactie met de nachtwaker en zijn avontuur. Het gekrakeel bleef voortduren. De afwisseling van theater en object theater was kenmerkend voor het theatergezelschap, maar voor de kinderen een verrassing. Het feit dat je met wc-borstels een bos kon creëeren, een eye-opener. Dat gesproken woord niet nodig was een openbaring. Bij het naar buiten drommen was de spanning af te lezen aan de rode konen, de schitteringen in de ogen.  Met ongeloof merkte een van de vriendinnen op ‘En er werd geen woord gesproken…’ Druk delibrerend verlieten ze het pand via de grote trap. Wat achterbleef was een oorverdovende stilte.