En zijn moeder binnenhaalde

De parkeerhaven lag er herfstig en verlaten bij. Helemaal aan de andere kant stonden wat auto’s en kwamen er mensen uit de aula. Wij moesten bij aula twee zijn. Het was een goede verzamelplaats voor de familie. De achterkleinkinderen en ik liepen voor de rouwauto uit en de kinderen en kleinkinderen liepen erachter. De dochters kwamen me versterken. Wij strooiden bloemen uit de kleine rieten hengselmanden voor de stoet uit. Met ingespannen snoetjes voltrokken ze hun belangrijke taak. De weg werd geplaveid met rozenbladeren.

Het was 1990. De oude begraafplaats met haar eeuwenoude statige bomen lag er stil bij. De wind had vrij spel door de uitbottende takken. Onze grote familie en de talrijke achterkleinkinderen van mijn moeder lieten de bloemblaadjes wervelen voor de kist uit. De zon scheen op het vrolijke spel van die dartelende kinderen. Mijn moeder ging met feestvreugde naar haar laatste rustplaats en ergens, vanaf haar wolk, heeft ze moeten glimlachen en ons toegeknikt. Zo voelde het. Moeder van de kinderen.

Vandaag hadden we hetzelfde bedacht voor schoonmoeder. Met de bloemblaadjes herhaalde zich die beleving en overbrugde het met gemak een tijdspanne van bijna dertig jaar. Familie stond aan de kant en keek toe hoe de kleine intocht zich voltrok. Voor de deuren van aula 2 hielden we stil en werden we naar de familiekamer geleid. De gasten in de kamer ernaast.

De aula zelf had twee kringen met een grote cirkel in het midden waar de kist kwam te staan. We waaierden uit en wachten op de binnenkomst van de mater familias, gedragen door haar kinderen. De laatste weg te gaan. Het voelde vertrouwd zo dicht bij elkaar. Er was beperkte zitruimte en de rest moest staan. Een lange dienst volgde. Op zich was het bijzonder, een heilige mis in een crematorium. Een kerkdienst met teksten die zo oud waren als de bomen op het terrein. Ze werden uitgesproken door neef. die mevrouw moest zeggen, maar liever over tante Cornelia sprak. Ergens ging het luikje met Heilige Mis open, maar de psalmen waren mij volkomen vreemd en zo te horen aan de zang, voor anderen ook. Neef ging voor en wij volgden, maar minder stemvast en steevast een fractie van een seconde later.

De kleintjes hielden zich groot, maar vielen halverwege bijna in slaap of vermaakten het publiek op de banken achter hen. Het zoethoudertje was het pepermuntje, dat brandde in hun zak, met een belofte voor later, na de plechtigheid. Pepermunt heeft altijd goed gewerkt  in tijden van contemplatie. Tijdens de dienst vroeger, waarbij we nuchter moesten blijven,  zogen ‘wij van het koor’ onze zonden weg op een pepermuntje. Dat was noodzakelijk om de keel te smeren, had iemand eens in een gouden ogenblik tot regel gemaakt. Alleen daarom al gingen we bij het koor.

De eigen teksten van de twee schoonzussen, het  gedicht: ‘Alles komt goed’ van Koos Meinderts door mijn lieve dochter, een tekst van mijzelf op het laatst door zoonlief voorgelezen. Mijn stem was al in geen velden of wegen meer op sterkte, maar ik zou gaan huilen bij de eerste regel. Ik kan niet meer voordragen.

De omlijsting met de muziek gaf een golf aan emotie, door de keuze van de nummers die ooit waren gedraaid bij de vader van de kinderen. Ook hij was er onafscheidelijk bij. Op het graf van de oudste zoon zou de urn bijgezet worden. Zo werd het afscheid ingelijst en opgetekend. Onvergetelijk en dierbaar. Dankzij de aanwezigheid van alle vrienden, bekenden en bijna al  mijn lieve broers en zussen, die dit afscheid een bijzondere tint gaven. Afscheid vanuit het hart, waarbij de adelaar  ons uitgeleide deed en zijn moeder binnenhaalde.